Κινηματογράφος «Αττικόν»: Η ιστορία εκατό χρόνων που χάθηκε μέσα στις φλόγες!

Μόνο τα μαυρισμένα ντουβάρια του πανύψηλου κτιρίου επί της Οδού Σταδίου θυμίζει κάτι από την σχεδόν 100χρονη ιστορία του θρυλικού κινηματογράφου που φιλοξένησε μερικά από τα πιο σημαντικά καλλιτεχνικά γεγονότα της Αθήνας αλλά και τις πιο πρωτοποριακές κινηματογραφικές ταινίες στο πέρασμα των χρόνων. Δεν υπάρχει πια οροφή, ούτε αναπαυτικά καθίσματα για να απολαμβάνει ο θεατής την αγαπημένη του ταινία. Τα λευκά μάρμαρα της εισόδου και το ακριβό ξύλο στη διακόσμηση των χώρων έχουν γίνει στάχτες και αποκαΐδια. Μόνο θλίψη προκαλεί αυτή η εικόνα η οποία πραγματικά σοκάρει ακόμα και τον απλό περαστικό.

Η ιστορία του Αττικόν και του κινηματογράφου Απόλλων που φιλοξενήθηκε στο υπόγειο του νεοκλασικού κτιρίου στη συμβολή των οδό Σταδίου και Χρήστου Λαδά ξεκινά το 1912 όταν αρχίζει να κτίζεται για λογαριασμό του Χιώτη τραπεζίτη Σταμάτη Δεκόζη-Βούρου. Τα σχέδια ήταν του Ερνέστου Τσίλλερ ενώ την οικοδόμηση ανέλαβε ο διακεκριμένος για την εποχή αρχιτέκτονας Αλέξανδρος Νικολούδης ο οποίος θέλησε να χαρίσει στο κέντρο της Αθήνας ένα κτίριο που όμοιό του δεν θα υπήρχε. Μάλιστα, φρόντισε να συνδυάσει πολλές τάσεις αρχιτεκτονικής, προσδίδοντας στην όψη του έναν «Νεομπαρόκ» ρυθμό που άρχισε να υιοθετείται την εποχή εκείνη και από άλλους αρχιτέκτονες. Όταν ολοκληρώνεται η κατασκευή του, στο κτίριο, εκτός από τον κινηματογράφο αρχίζουν να στεγάζονται και διάφορα άλλα μαγαζιά όπως παντοπωλεία, φαρμακεία και καταστήματα υαλικών και κρυστάλλων. Από την αρχή όμως, εξέχουσα θέση στη συγκεκριμένη γειτονιά κατέχει το «Αττικόν» που αρχικά λειτουργεί ως θέατρο όμως σύντομα διαφημίζει πως θα φιλοξενεί «ταινίας χρωματιστάς εκ του φυσικού» για να μετατραπεί σε σύγχρονο κινηματογράφο για την εποχή που διαθέτει θέρμανση. Όπως αναφέρεται στο βιβλίο του Νίκου Θεοδοσίου με τίτλο «Στα παλιά τα Σινεμά», ο συγκεκριμένος χώρος χαρακτηρίζεται «κέντρον του άνθους της αθηναϊκής κοινωνίας, του διπλωματικού σώματος, της Αυλής, κέντρον του καλλιτεχνικού κόσμου». Οι Ελληνοαμερικανοί αδελφοί Σκούρα αναλαμβάνουν το 1929 τον χώρο και αποφασίζουν να φέρουν την καινοτομία στην Ελλάδα, μετατρέποντας το Αττικόν στον πιο σύγχρονο κινηματογράφο της εποχής καθώς πλέον φιλοξενεί ταινίες 'παρλάν' δηλαδή έργα που έχουν πάψει να είναι βουβός κινηματογράφος αλλά ομιλούμενες. Στις 22 Οκτωβρίου του ίδιου χρόνου γίνεται η πρώτη προβολή μίας τέτοιας παραγωγής και συγκεκριμένα της μουσικοχορευτική ταινίας του Ντέιβιντ Μπάτλερ «Fox Follies». Αρχικά βέβαια, η προβολή δεν στέφεται με απόλυτη επιτυχία καθώς κριτικοί του χώρου θεωρούν το αποτέλεσμα πολύ κακό λόγω κακού ήχου. Την επόμενη χρονιά, δηλαδή το 1930 δημιουργείται και η δεύτερη κινηματογραφική αίθουσα «Απόλλων» στο υπόγειο ενώ στον ίδιο χώρο δημιουργούνται και τα γραφεία της εταιρίας που δημιουργούν οι αδελφοί Σκούρα, η «Σκούρα Films».

Οι συνεχείς ανακαινίσεις που διατήρησαν την κλασικότητα

Από την εποχή που δημιουργήθηκε το κτίριο, μέχρι και σήμερα, όλοι οι χώροι του έχουν δεχτεί πολλές φορές ανακαίνιση, όμως όλοι όσοι ανέλαβαν μία τόσο σημαντική δουλειά, φρόντιζαν να μην αλλοιώσουν ούτε στο ελάχιστο την εσωτερική διακόσμηση με τα βαριά γύψινα αλλά και τα κλασικά στοιχεία του χώρου. Η πρώτη σημαντική ανακαίνιση που έγινε ήταν το 1960 την οποία ανέλαβαν οι αδελφοί Γρηγοριάδου και ο Άγγελος Αγαλιώτης οι οποίοι πήραν άδεια από την πολεοδομία Αθηνών ειδικά γι' αυτό.

Η επόμενη ανακαίνιση έγινε το 1982 από τον αρχιτέκτονα Ι. Χριστακόπουλο ο οποίος θέλησε να πραγματοποιήσει εργασίες συντήρησης και αναπαλαίωσης του κτιρίου και των εσωτερικών χώρων. Ήταν τόσο καλή η δουλειά που έγινε που η αποκατάσταση των εργασιών θεωρήθηκαν πρότυπο για τα υπόλοιπα νεοκλασικά κτίρια της πόλης.

Η τελευταία ανακαίνιση έγινε το 2007 και ήταν η πιο ριζική που είχε γίνει στα τόσα χρόνια λειτουργίας των δύο κινηματογράφων. Ο χώρος υποδοχής πλέον διπλασιάστηκε και είχε πολύ περισσότερα ταμεία για καλύτερη εξυπηρέτηση του κοινού, στην είσοδο επικρατούσαν το λευκό μάρμαρο και το σκούρο ξύλο ενώ τα καθίσματα στους εσωτερικούς χώρους των κινηματογράφων αντικαταστάθηκαν από αναπαυτικές δερμάτινες πολυθρόνες, αυξήθηκαν οι αποστάσεις μεταξύ των σειρών, προστέθηκαν τραπεζάκια και η αίσθηση του home cinema, ήταν πλέον γεγονός. Η μοκέτα τοίχου και δαπέδου που προστέθηκαν δημιούργησαν πιο καλή μόνωση για τον ήχο ο οποίος πλέον αντικαταστάθηκε με το τελευταίας τεχνολογίας μοντέλο Dolby Digital.

Γλίτωσε από τη Γερμανική κατοχή, όχι όμως από τις μολότοφ

Εκείνο που θλίβει περισσότερο απ' όλα τους ανθρώπους που γνωρίζουν την ιστορία του «Αττικόν» είναι πως κατάφερε να βγει... αλώβητος από τον Γερμανό κατακτητή κατά τη διάρκεια της κατοχής, μιας και είχαν επιτάξει τον κινηματογράφο οι Γερμανικές δυνάμεις ώστε να γίνονται προβολές για τους Γερμανούς στρατιώτες (Το Αττικόν μετονομάστηκε σε SoldatenKino Victoria, το Απόλλων σε Kino Apollo, ενώ οι άλλοι κινηματογράφοι υποχρεώθηκαν να αναγράφουν τους τίτλους των έργων εκτός από ελληνικά, στα γερμανικά και ιταλικά), δεν κατάφερε όμως να σωθεί από τις μολότοφ που έπεσαν χθες στο κέντρο της Αθήνας. Ήταν ικανές να δώσουν τέλος σε μία τεράστια ιστορία για την οποία οι παλιοί Αθηναίοι ήταν περήφανοι. Σήμερα, μόνο αποκαΐδια έχουν απομείνει για να θυμίζουν τις παλιές καλές εποχές του κινηματογράφου που ευχή όλων μας είναι να καταφέρει ξανά σε λίγο καιρό να υποδέχεται τους σινεφίλ του...