2021: Η χρονιά που η ελληνική μουσική βυθίστηκε στο απόλυτο πένθος με την απώλεια του Μίκη Θεοδωράκη
Ποιος θα ξεχάσει αυτή τη χρονιά; Μάλλον κανείς αφού το 2021 η Ελλάδα έχασε έναν από τους πιο εμβληματικούς -αν όχι τον εμβληματικότερο- μουσικοσυνθέτη της, τον Μίκη Θεοδωράκη!
2 Σεπτεμβρίου 2021! Δύσκολα θα ξεχάσει κανείς εκείνη την ημέρα. Έχει μόλις ξημερώσει και μία ολόκληρη χώρα, σοκαρισμένη μόλις έχει πληροφορηθεί για τον ακαριαίο θάνατο ενός νέου καλλιτέχνη, του Mad Clip, στην άσφαλτο, στη λεωφόρο Βουλιαγμένης. Αυτό το "άλλο κακό να μη μας βρει" όμως, δεν εισακούγεται! Γιατί πριν καν φτάσει μεσημέρι, αρχίζει να κυκλοφορεί στα δημοσιογραφικά γραφεία ότι ο μεγάλος, ο αθάνατος μέσα από τα τραγούδια του Μίκης Θεοδωράκης μόλις έχει αφήσει την τελευταία του πνοή.
Τις τελευταίες μέρες, παρ' όλο που είχε πλήρη διαύγεια και διάβαζε τα αγαπημένα του βιβλία ενώ πληροφορούταν και για τις επερχόμενες συναυλίες της ορχήστρας του Μίκης Θεοδωράκης, η εύθραυστη υγεία του παρουσίαζε επιδείνωση. Άλλωστε τους τελευταίους μήνες της ζωής του ήταν κλεισμένος στο σπίτι του κάτω από τη σκιά της Ακρόπολης, με την κόρη του Μαργαρίτα να βρίσκεται συνεχώς στο πλευρό του όπως βέβαια και οι στενοί συνεργάτες του.
Το ταξίδι στο... φως!
Δεν ήθελε κανείς να το πιστέψει ότι ο αθάνατος Μίκης, ο άνθρωπος που έκανε την Ελλάδα γνωστή στα πέρατα του κόσμου, ο οικουμενικός, ενωτικός, πολλές φορές θυμωμένος και απαιτητικός αλλά και ρομαντικός Μίκης, έφευγε για το ταξίδι στο φως. Όπως είπαν εκείνη την ημέρα, έφυγε ήσυχος στο σπίτι του. Έχοντας δίπλα του όλους όσους αγάπησε και τον αγάπησαν, βαθιά και απόλυτα, όπως βαθιά και απόλυτα αγαπούσε και εκείνος τη μουσική του και την Ελλάδα.
Ο Γιώργος Λιάνης, ένας από τους ανθρώπους που βρισκόταν πολύ κοντά στην οικογένεια Θεοδωράκη, είχε πει εκείνη την ημέρα για τον Μίκη: «Γνωρίζαμε ήδη εδώ και μια βδομάδα ότι θα "φύγει". Ήταν πολύ δύσκολα τα πράγματα. Ήταν αφημένος κατά κάποιον τρόπο και δεν ήθελε να είναι κανείς δίπλα του. Είχε μοναξιά αλλά το ισχυρότερο θέμα που τον "χτύπησε" ήταν ότι δεν μπορούσε να βλέπει κόσμο, να πηγαίνει στις συναυλίες».
«Ο Έλληνας συνθέτης Μίκης Θεοδωράκης, του οποίου το μεταδοτικό μουσικό έργο για την ταινία του 1964 “Zorba the Greek” βοήθησε στην προώθηση της ηλιόλουστης, ξέγνοιαστης εικόνας της χώρας για εκατομμύρια τουρίστες, πέθανε την Πέμπτη, σε ηλικία 96 ετών», ανέφερε το πρακτορείο Reuters και συνέχιζε: «ένας πανύψηλος άντρας με σκεπτόμενο βλέμμα και κυματιστά μαλλιά, η μουσική του Θεοδωράκη θύμιζε το όραμά του για τον κόσμο: λαχτάρα για μια προοδευτική, δημοκρατική εκδοχή του κομμουνισμού». Εννοείται πως ο θάνατός του έγινε πρώτο θέμα και στα διεθνή μέσα ενημέρωσης καθώς μία ολόκληρη Ελλάδα πενθούσε για μία τόσο μεγάλη απώλεια.
Οι μεγαλύτεροι σταθμοί των 96 χρόνων του!
Σε ηλικία μόλις 12 ετών συνέθεσε το πρώτο μουσικό του έργο, ενώ στα 17 έδωσε το πρώτο του ρεσιτάλ στην Τρίπολη με το δικό του έργο «Κασσιανή».
Το 1943 ο Μίκης Θεοδωράκης εγκαθίσταται οριστικά στην Αθήνα και συνεχίζει τις μουσικές του σπουδές, με δάσκαλο τον Φιλοκτήτη Οικονομίδη. Ταυτόχρονα, αναπτύσσει αντιστασιακή δράση, μέσα από τις τάξεις της ΕΠΟΝ και του ΚΚΕ. Τότε, θα συλληφθεί από τους Ιταλούς και στη φυλακή θα γνωρίσει το έργο του Μαρξ.
Επίσης, κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου (1946-1949) θα εξοριστεί πρώτα στην Ικαρία και στη συνέχεια στη Μακρόνησο. Οι πολιτικές του διώξεις δεν ανακόπτουν το δημιουργικό του έργο.
Με την επιβολή της δικτατορίας της 21ης Απριλίου 1967 ξεκίνησε ένας νέος κύκλος διώξεων και εξοριών για τον Μίκη, που τελείωσε το 1970 με την αμνηστία που του χορηγήθηκε, ύστερα από διεθνή κατακραυγή και προσπάθειες προσωπικοτήτων, όπως ο Ντμίτρι Σοστακόβιτς, ο Λέοναρντ Μπερνστάιν, ο Χάρι Μπελαφόντε, ο Άρθουρ Μίλερ και ο Χανς Άισλερ.
Έφυγε στο εξωτερικό και έδωσε δεκάδες συναυλίες εναντίον των συνταγματαρχών, που τον έκαναν παντού γνωστό ως σύμβολο του αντιδικτατορικού αγώνα.
Κατά τη διάρκεια της Μεταπολίτευσης ο μουσικοσυνθέτης ασχολήθηκε ενεργά με την πολιτική, ενώ έθεσε το περίφημο δίλημμα «Καραμανλής ή τανκς». Εκλέχθηκε βουλευτής (2 φορές με το ΚΚΕ και δύο φορές με τη Νέα Δημοκρατία) και υπήρξε υπουργός κατά την κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Το 1978 ήταν υποψήφιος δήμαρχος Αθηναίων με τη στήριξη του ΚΚΕ. Τότε, είχε έρθει τρίτος με ποσοστό 16,32%, πίσω από τον κυβερνητικό Γιώργο Πλυτά και τον Δημήτρη Μπέη ο οποίος και τελικά εξελέγη στον β’ γύρο.
Για τη δράση του με το κίνημα «Πολιτισμός της Ειρήνης» που είχε ιδρύσει ο ίδιος και με το οποίο έδινε διαλέξεις και έκανε συναυλίες απ' άκρη σ' άκρη σε όλη την Ελλάδα, το 1983 τού απονεμήθηκε το βραβείο Λένιν για την Ειρήνη.
Υπέρμαχος της Ειρήνης παγκοσμίως, ο Μίκης Θεοδωράκης έκανε ό,τι μπορούσε για να περάσει το δικό του μήνυμα ειρήνης και ομόνοιας μεταξύ των λαών σε όλο τον κόσμο διοργανώνοντας συνέδρια και συναυλίες γι' αυτόν τον σκοπό.
Μάλιστα, είχε ξεκινήσει με τον Τούρκο μουσικό Ζουλφί Λιβανελί μία προσπάθεια προσέγγισης ανάμεσα στους λαούς της Ελλάδας και της Τουρκίας.
Μόνο το 1990 έδωσε 36 συναυλίες σε όλη την Ευρώπη υπό την αιγίδα της Διεθνούς Αμνηστίας ενώ τα επόμενα χρόνια έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι του για να βοηθήσει σε θέματα περιβάλλοντος (ηλιακή ενέργεια) πολεμώντας συγχρόνως τον αναλφαβητισμό, τα ναρκωτικά, την πυρηνική ενέργεια κ.α.
Για όλα αυτά και για άλλα πολλά που ακολούθησαν, το 2000 ήταν -δικαίως- υποψήφιος για το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης. Δύο χρόνια μετά παρουσιάστηκε η όπερά του Λυσιστράτη, που φυσικά ήταν ένας αληθινός ύμνος στην Ειρήνη.
Παράλληλα με την ανθρωπιστική του δράση, ο Μίκης Θεοδωράκης απέδειξε με κάθε τρόπο πόσο κορυφαίος καλλιτέχνης ήταν. Το 1993 ανέλαβε Γενικός Διευθυντής Μουσικών Συνόλων της ΕΡΤ, όμως έναν χρόνο μετά παραιτήθηκε.
Υπήρξε ένας από τους ελάχιστους συνθέτες που έχει γράψει όλα τα είδη μουσικής. Από όπερες, συμφωνική μουσική ή μουσική δωματίου, ορατόρια, μπαλέτα, χορωδιακή εκκλησιαστική μουσική, μουσική για αρχαίο δράμα, για θέατρο και για κινηματογράφο μέχρι έντεχνο λαϊκό τραγούδι, λαϊκά ορατόρια και μετασυμφωνικά έργα.
Ένας από τους σταθμούς της τεράστιας καριέρας του στο εξωτερικό ήταν όταν έγραψε μουσική για την ταινία Serpico με πρωταγωνιστή τον Άλ Πατσίνο.
Zorbas The Greek, Mikis the Greek!
Ήταν 29 Ιουλίου 1995 στην πλατεία Koenigsplatz στο Μόναχο της Γερμανίας και οι σκηνές που εκτυλίχθηκαν ήταν μοναδικές με τον Μίκη Θεοδωράκη και τον Άντονι Κουίν.
Εκεί, o κορυφαίος Έλληνας μουσικοσυνθέτης Μίκης Θεοδωράκης συνάντησε επί σκηνής τον θρυλικό «Ζορμπά» του κινηματογράφου, σε μια συναυλία που έμεινε στην ιστορία!
Οι δύο τους είχαν συναντηθεί λίγες ημέρες πριν σε μία εκδήλωση στην πόλη του Μονάχου και ο Μίκης Θεοδωράκης προσκάλεσε τον διάσημο ηθοποιό να παραστεί στην συναυλία του.
Όταν ο Άντονι Κουίν, με περίσσιο ενθουσιασμό, ανέβηκε επί σκηνής, ο Μίκης Θεοδωράκης τον έπεισε να χορέψει συρτάκι. Υπό τους ήχους της ορχήστρας του Μίκη Θεοδωράκη και με τον εκπληκτικό Γρηγόρη Τζιστούδη στο μπουζούκι, ο Άντονι Κουίν θύμισε σε όλους τις παγκοσμίως γνωστές σκηνές από την ταινία Ζορμπάς!
Δείτε το σπάνιο βίντεο που μόνο ρίγη συγκίνησης προκαλεί:
Tα ασφαλιστικά μέτρα, τα εξώδικα και η διαθήκη!
Ασφαλιστικά μέτρα κατά ενός άνδρα που ισχυριζόταν πως είναι γιος του Μίκη Θεοδωράκη εκτός γάμου, κατέθεσε λίγο μετά την κηδεία του αξέχαστου πατέρα της η Μαργαρίτα Θεοδωράκη. Σύμφωνα με την αίτηση, η Μαργαρίτα Θεοδωράκη ζητούσε να μην χρησιμοποιεί ο 54χρονος άνδρας το επώνυμο Θεοδωράκης.
Στις 29 Σεπτεμβρίου εκδικάστηκε η προσωρινή διαταγή που είχε ζητήσει η κόρη του Μίκη Θεοδωράκη, ούτως ώστε μέχρι να εκδικαστεί η υπόθεση ο συγκεκριμένος άντρας να μην χρησιμοποιεί το επώνυμο του πατέρα της.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ εκείνων των ημερών, η Μαργαρίτα Θεοδωράκη είχε δηλώσει στο δικαστήριο: «είναι ένας καλός μουσικός παραγωγός» και τα προηγούμενα χρόνια είχαν έρθει σε επαφή για μια ενδεχόμενη συνεργασία με το ραδιόφωνό του.
Η ίδια είχε υποστηρίξει ότι προχώρησε σε ασφαλιστικά μέτρα γιατί ενδεχομένως μετά τον θάνατο του πατέρα της, ο ίδιος μπορεί να ήθελε να διεκδικήσει κληρονομικά δικαιώματα.
«Όταν τον είδα στο Άλσος Νέας Σμύρνης, να βγάζει αφίσες, είναι too much. Εμένα αδερφός μου είναι ο Γιώργος Θεοδωράκης» είχε πει στους δημοσιογράφους.
Στη συνέχεια ο Νίκος Κουρής ζήτησε από την Μαργαρίτα Θεοδωράκη να κάνουν τεστ DNA, όμως εκείνη δεν προσήλθε στο ραντεβού προκειμένου να διαπιστωθεί αν είναι γιος του Μίκη Θεοδωράκη. Ο ίδιος ο Νίκος Κουρής θέλησε στα μέσα Οκτωβρίου αν δώσει ένα τέλος σε όλη αυτή την ιστορία, λέγοντας χαρακτηριστικά σε κάμερες και φωτογράφους: «Τελειώνει εδώ όλο αυτό με το DNA».
Λίγο πριν είχε προηγηθεί ένα απίστευτο θρίλερ ενόψει της κηδείας του οικουμενικού μουσικοσυνθέτη καθώς η κόρη του με ασφαλιστικά μέτρα ζητούσε ο πατέρας της να ταφεί στο Βραχάτι Κορινθίας όπου η οικογένεια διατηρεί εξοχική κατοικία. Εκείνες τις μέρες είχε εκδοθεί διαταγή από το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών πως μέχρι να εκδικαστούν τα ασφαλιστικά μέτρα που είχαν κατατεθεί, δεν θα μπορούσε να παρθεί καμία απόφαση για ταφή του Μίκη Θεοδωράκη του οποίου η τελευταία επιθυμία ήταν να ταφεί στον Γαλατά Χανίων, εκεί όπου βρίσκονται οι τάφοι των γονιών του.
Ο γιος του, Γιώργος Θεοδωράκης, είχε τοποθετηθεί τότε δημόσια δείχνοντας την πρόθεση να σεβαστεί την τελευταία επιθυμία του πατέρα του.
Μέσω των social media ανάρτησε ένα μήνυμα που απευθυνόταν στην αδελφή του Μαργαρίτα. Συγκεκριμένα έγραψε:
«Ψυχραιμία Μαργαρίτα. Θα σεβαστούμε την επιθυμία του με σιωπή και σεβασμό. Αυτό λένε και όλοι οι υπόλοιποι. Μας αρκεί ο πόνος που έχουμε».
Τελικά, παρά τις περιπέτειες, τελικά ο κορυφαίος μουσικοσυνθέτης κηδεύτηκε στον Γαλατά, εκεί όπου είχε ζητήσει και ο ίδιος.
Όσο για τις πέντε διαθήκες που άφησε ο Μίκης Θεοδωράκης, αυτές ανοίχθηκαν τον περασμένο Οκτώβριο από την έδρα του Πρωτοδικείου Αθηνών. Η πρώτη διαθήκη του μεγάλου μουσικοσυνθέτη συντάχθηκε το 2011, ενώ η τελευταία τον Απρίλιο του 2021 και η μία συμπλήρωνε την άλλη.
Ο Μίκης Θεοδωράκης μέσα από τις διαθήκες του έκανε αναφορά και στον Νίκο Κουρή, τον «αυτοαποκαλούμενο Θεοδωράκη» όπως ανέφερε χαρακτηριστικά. Τον ευχαριστούσε που διαδίδει το έργο του και προέτρεπε τους κληρονόμους του να μην του το απαγορεύσουν.
Παράλληλα, ζητούσε από τους οικείους του να κάνουν μουσείο το σπίτι που διέμενε απέναντι από την Ακρόπολη, ενώ το ΙΧ αυτοκίνητό του το άφησε σε ένα ίδρυμα.
Διαβάστε επίσης:
Τα παπαράτσι της χρονιάς που... έβγαλαν είδηση
Ανασκόπηση 2021: Αυτοί είναι οι επώνυμοι που λύγισαν στην TV
Οι κορυφαίες στιγμές του Σασμού το 2021 που μας έμειναν αξέχαστες! (photos+videos)