Ο Ορέστης Τζιόβας στο gossip-tv: «Φέτος η τηλεόραση έχει πολύ πατριαρχία»
Τη φετινή θεατρική σεζόν ο Ορέστης Τζιόβας μεταμορφώνεται στη σκηνή του θέατρου Αθηνά σε έναν Αμερικανό βραβευμένο με Όσκαρ ηθοποιό, τον πασίγνωστο Τζέι για την παράσταση «Ulster American».
Μια εκρηκτική μαύρη κωμωδία που κάθε Δευτέρα και Τρίτη μεταφέρει στο κοινό του -υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Μανώλη Δούνια- τις «κοφτερές» αλήθειες που επιμελώς οι πρωταγωνιστές κρύβουν μέσα σε μια «φούσκα» υποκρισίας. Δεν αργεί φυσικά να «σκάσει» και τότε άπαντες αντιλαμβάνονται πως η πολιτική ορθότητα πάει περίπατο και η παθιασμένη συζήτηση μετατρέπεται σε βίαιη έκρηξη μέσα από μια σάτιρα που ενώνει το καθάριο κωμικό στοιχείο με το «αιχμηρό» και το αποτέλεσμα είναι κάτι παραπάνω από επιτυχημένο.
Ορέστης Τζιόβας
Ο Ορέστης Τζιόβας έχοντας ήδη διαγράψει μια πορεία ετών μέσα στα θέατρα και τα τηλεοπτικά πλατό συνεχίζει να δίνει αυτό το κάτι παραπάνω από τη χειμαρρώδη ανάγκη του να δημιουργεί Τέχνη μακριά από μανιέρες, έχοντας κατανοήσει πλήρως πώς είναι να δίνει «ζωή» στους ήρωες του, να φωτίζει κάθε τους πτυχή, να τους «ξεγυμνώνει» και να τους «γνωρίζει» στο κοινό του.
Είναι ο άνθρωπος που άνετα μαζί του κάνεις συζητήσεις σε βάθος με αναλύσεις που δεν ενοχλούν τα αυτιά σου γιατί πολύ απλά – ενώ θα μπορούσε- δεν κομπάζει για όλα εκείνα τα ωραία που έχει δημιουργήσει. Μια ώρα μαζί του στο καμαρίνι ήταν αρκετή για να καταλάβω γιατί ο Ορέστης αγαπιέται πολύ, γιατί είναι πάντα ανάμεσα στους εκλεκτούς των σκηνοθετών και πώς έχει καταφέρει να συνδέσει τις αλήθειες της ζωής του με την καλλιτεχνική του υπόσταση. «Τους κουβαλάς τους ήρωές σου και επηρεάζεσαι στη ζωή σου», θα πει.
Ulster American, του Ντέιβιντ Άιρλαντ σε σκηνοθεσία Μανώλη Δούνια στο Θέατρο Αθηνά
Haris GermanidisΠώς νιώθεις εσύ μέσα σε αυτό το έργο που έχει να κάνει με όλες αυτές τις παθογένειες, σε μια κοινωνία που δείχνει να μην αλλάζει τίποτα;
«Τώρα που μιλούσες σκεφτόμουν ότι όντως τα προβλήματα είναι τα ίδια και ανακυκλώνονται. Δεν αλλάζουν μέσα στις κοινωνίες. Κάποια πράγματα αλλάζουν όμως και είναι λίγο άδικο να λέμε ότι δεν αλλάζει τίποτα. Θα σου πω και κάτι… Πέρυσι ήταν να συνεργαστώ με τον Νίκο Σκορίνη. Είναι ένας αριστερός, ένας από τα βασικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ. Και ξέρεις σε πολιτικές και κοινωνικές συζητήσεις που κάναμε έλεγε ότι: «δεν μπορούμε να λέμε ότι ο κόσμος είναι όπως ήταν παλιά. Έχουν αλλάξει πάρα πολλά πράγματα». Ας πούμε η πείνα που υπήρχε σε περισσότερες χώρες τώρα υπάρχει μεν αλλά σε λιγότερες χώρες. Έχουν γίνει λίγο καλύτερα τα πράγματα. Το παθαίνουμε όμως αυτό, επειδή μάλλον με τα social και με την παγκοσμιοποίηση έρχονται όλα τα νέα και όλα τα δεδομένα γρήγορα, σε άμεση πρόσβαση. Έχουμε πολύ καλύτερη οπτική των πραγμάτων, οπότε φαίνονται τα προβλήματα πολύ πιο μεγάλα, νομίζω. Τώρα όσον αφορά στην πατριαρχία, που πραγματευόμαστε κι εμείς στην παράσταση, εγώ μεγάλωσα σε πατριαρχική κοινωνία και ο πατέρας μου δεν μπορώ να πω ότι ήταν ιδιαίτερα φεμινιστής. Έτσι κι εγώ λίγο πατριαρχικά μεγάλωσα και πατριαρχικά πήγα να ζήσω αλλά... »
Αλλά;
«Αλλά ευαισθητοποιήθηκα από διάφορα πράγματα γύρω μου, από ανθρώπους, από το θέατρο αλλά και από το διάβασμα. Αν και δεν έχω καταλήξει σε αυτό που λέω, αλλά νομίζω ότι είναι λίγο DNA ο άνθρωπος. Δηλαδή, το ότι εγώ είχα αυτήν την τάση να μάθω περισσότερα και να ευαισθητοποιηθώ, αυτή η τάση δεν υπάρχει σε όλους. Εγώ νομίζω ότι είχα αυτήν την τάση προς το διαφορετικό. Γιατί ο περίγυρός μου και το περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσα δεν έδειχνε ότι θα γίνω αυτός που είμαι»
Είναι και λίγο η τέχνη που σε απελευθερώνει, Ορέστη;
«Ναι, σε απελευθερώνει η Τέχνη και σε κάνει να δεις, να βιώσεις πράγματα. Δηλαδή, με τους χαρακτήρες που ερμηνεύουμε και με τα έργα που παίζουμε και διαβάζουμε. Ακόμη και τα έργα που δεν παίξαμε τελικά και μόνο διαβάσαμε σε βάζουν στη θέση ανθρώπων που δεν θα έμπαινες στην πραγματική σου ζωή, αν δεν τα διάβαζες. Εγώ προσωπικά που είμαι λευκός και ετεροφυλόφιλος στη δυτική κοινωνία, είμαι τυχερός. Πώς να το κάνουμε. Αυτή είναι η αλήθεια. Είμαι ευνοημένος από την κοινωνία. Δηλαδή δεν θα έβλεπα αυτή την αδικία σε μένα τον ίδιο. Θα την έβλεπα γύρω μου όπως την βλέπουν όλοι γύρω τους και δεν κάνουν τίποτα γι' αυτό, δεν την παίρνουν αυτήν την πληροφορία να την επεξεργαστούν»
Ήταν ένας λόγος αυτός να ασχοληθείς με την τέχνη;
«Θα έλεγα όχι, η ενασχόλησή μου με την Τέχνη ήρθε ως διέξοδος και μόνο»
Διέξοδος από τι;
«Από την πλήξη και την ανία της εφηβείας και της μετέφηβειας»
Φτάνει αυτό ή πρέπει να είσαι και λίγο ταλαντούχος γιατί κάπως τα δεδομένα έχουν αλλάξει στο τι πρέπει να έχει κάποιος για να ασχοληθεί με την Τέχνη.
«Εντάξει… είχα μια κλίση. Έκανα λίγο θέατρο στο σχολείο, έκανα λίγο ερασιτεχνικό πριν δώσω εξετάσεις στις δραματικές και είδανε και οι άνθρωποι που ασχολήθηκαν μαζί μου και οι γονείς μου ότι είναι ένα πράγμα που κατ' αρχάς με απορροφά και δεν κοπροσκυλιάζω και κατά δεύτερον τους είπαν οι δάσκαλοι που είχα ότι αξίζει το παιδί να ασχοληθεί με αυτό»
Είχες στο μυαλό σου κάτι άλλο ή ήταν μονόδρομος η ενασχόληση με την υποκριτική;
«Εγώ είχα στο μυαλό μου τις επιστήμες και συγκεκριμένα τα μηχανολογικά, τα ηλεκτρολογικά, τα ηλεκτρονικά, τον προγραμματισμό, αυτή ήταν και η δουλειά του πατέρα μου και μένα μου έκοβε προς τα εκεί, ήμουν θετικός μαθητής. Αλλά ήταν πολύ βαρετό, έτσι φάνηκε μετά»
tziovas-(1).jpg
Φαντάζομαι πως για να ασχοληθείς με την Τέχνη το έχεις και λίγο μέσα σου. Να είναι ζωντανό, να το βλέπεις και να παθιάζεσαι. Δεν νομίζω ότι μπορούν να το κάνουν όλοι αυτό. Σωστά;
«Κοίταξε, είναι πολύ ωραία να πληρώνεσαι από αυτό που αγαπάς. Από τα πιο ωραία πράγματα. Φυσικά έχει και δυσκολίες. Ας πούμε, εγώ φέτος παίζω 7 στα 7 χωρίς ρεπό. Και τις πέντε μέρες στο Κρατικό θα έχουμε και κάποιες διπλές παραστάσεις. Παίζεις κάθε μέρα, μπορεί και δύο φορές το ίδιο πράγμα. Και το ίδιο και το ίδιο και το ίδιο. Δεν είναι τόσο σαν το όνειρο που έχει το ερασιτεχνικό θέατρο. Δηλαδή ετοιμάζουμε μια παράσταση, την παίζουμε και «γεια σας». Έχει βάρος και αυτό. Έχει ένα κόστος. Αυτό κι αν δεν μπορούν να το κάνουν οι περισσότεροι, νομίζω»
Είναι ρίσκο η «μαύρη κωμωδία» σε μια Ελλάδα που το κοινό δεν πολυψάχνεται και ως επί το πλείστων είναι απαίδευτο;
«Κοίτα το κοινό δεν είναι ένα, διαφοροποιείται, έχει ποσόστωση. Το ευρύ κοινό νομίζω ότι δεν είναι εκπαιδευμένο. Αλλά πιστεύω ότι είναι ένα μεγαλύτερο ποσοστό κοινού εκπαιδευμένο πια, ώστε να έρθει και να έχουμε εισιτήρια κι εμείς»
Εσύ το καταλαβαίνεις αυτό στο χειροκρότημα; Αντιλαμβάνεται το κοινό το μήνυμα που περνάει η παράσταση ή απλά χειροκροτά τον Τζιόβα, τον Νικούλι, την Τζαγκάρη…
«Όχι, όχι χειροκροτάνε πρώτα το έργο. Το έργο νομίζω είναι πολύ απλό, όχι απλοϊκό. Νομίζω ότι καταλαβαίνει τα μηνύματα το κοινό αν είναι και λίγο διαβασμένο»
«Για μένα το πιο σημαντικό αυτού του έργου είναι η ματαιοδοξία και των τριών χαρακτήρων. Περισσότερο τον άλλων δυο παρά του δικού μου»
Πες μου δυο λόγια για τον ήρωά σου
«Είναι αυτός που δηλώνει ποιος είναι. Απ' την αρχή δεν κρύβεται. Παρ' όλο που χαρακτηρίζει τον εαυτό του φεμινιστή και προοδευτικό πολύ άμεσα δείχνε ότι δεν είναι. Οι άλλοι δύο τώρα που έχουν συμφέρον από τον οσκαρικό ηθοποιό, που θέλουν να τον κρατήσουν για να γίνει η παράσταση, αυτοί νομίζω κάνουν πολλές εκπτώσεις στους χαρακτήρες τους. Οπότε το μήνυμα για μένα περισσότερο είναι αυτό, η ματαιοδοξία του ανθρώπου. Επίσης αυτό με το political correct. Εγώ δεν έχω αποφασίσει ακόμα αν πρέπει να έχουμε political correctness ή όχι. Δεν ξέρω, νομίζω ότι είναι ωραίο. Δηλαδή έχει κάτι ωραίο από πίσω αυτό, έτσι που το σκέφτομαι. Ότι δηλαδή να μην χρησιμοποιούμε λέξεις που προσβάλλουν ανθρώπους, να προσέχουμε πώς μιλάμε, να μην κοροϊδεύουμε τους διαφορετικούς. Αυτό νομίζω ότι έχει κάτι καλό, ένα θετικό πρόσημο»
Φαντάζομαι ότι ναι, αυτός είναι ένας λόγος που η παράσταση προσελκύει κόσμο. Ίσως ο κόσμος να έχει την ανάγκη να το δει για να αντιληφθεί…
«Την αντίθεση. Έχουμε την αντίθεση αυτή στην παράσταση. Τι είναι σωστό, τι δεν είναι. Και νομίζω ότι είναι ένα έργο, κατά τη γνώμη μου, που δεν είναι καθόλου διδακτικό. Είναι πολύ ανοιχτό στις ερμηνείες. Έχω ακούσει πολλά διαφορετικά πράγματα από τους ανθρώπους που το έχουν δει»
Τις στρογγυλεύει καθόλου τις γωνίες των παθογενειών η παράσταση ή τις τσιτώνει;
«Τις τσιτώνει. Τις οξύνει, νομίζω. Δείχνει τις γωνίες πιο έντονα. Δηλαδή βάζει ένα χαρακτήρα πολύ τραχύ, τον δικό μου ας πούμε… Το πώς μιλάει για τις γυναίκες και ότι σκέφτεται αυτό που σκέφτεται. Η πατριαρχία του και ο ρατσισμός του είναι λίγο κρυμμένα. Δηλαδή φαίνεται ένας ευχάριστος άνθρωπος, κατά τα άλλα, σε μια παρέα αν τον γνωρίσεις. Και ακολουθώ αυτήν την οδό εγώ. Δηλαδή, εγώ αμβλύνω περισσότερο τις γωνίες του»
Στη ζωή σου; Έχει τύχει να κρύψεις την ουσία σου γιατί θέλεις κάτι να πάρεις;
«Στη μετάβαση από το περιβάλλον που μεγάλωσα μέχρι να έρθω στο σήμερά μου, αντιλαμβανόμουν ότι κάτι δεν πάει καλά με εμένα, κάτι λάθος έβλεπα. Ότι κάπως σαν να ενοχλούσα με πράγματα που έκανα και πράγματα που σκεφτόμουν. Εκεί, στην αρχή, άρχισα να τα μαζεύω χωρίς να ξέρω γιατί. Για να είμαι πιο αρεστός. Και μετά άρχισα να αντιλαμβάνομαι και γιατί πρέπει να μαζεύονται όμως. Γιατί είναι σωστό να μαζεύονται, γιατί πρέπει να μην υπάρχουν, να μην σκέφτομαι έτσι. Οπότε, ναι, από αυτή τη φάση πέρασα λίγο»
Δεν φιλτράρεις αυτά που λες συνήθως, Ορέστη;
«Λίγο. Αυτή είναι η απάντηση. Γενικώς, επειδή είμαι σκεπτόμενος άνθρωπος, θέλω να πω ότι σκέφτομαι αρκετά όταν είμαι μόνος μου. Οπότε όταν θέλω να μιλήσω έχουν ήδη φιλτραριστεί, νομίζω, αυτά που θέλω να πω. Αν κάτι δεν ξέρω καλά, είμαι λίγο νομίζω πιο μαζεμένος, για κάτι που δεν το γνωρίζω και δεν έχει ασχοληθεί το μέσα μου»
Το κάνεις όμως; Το επεξεργάζεσαι; Δηλαδή, παίρνεις χρόνο με τον εαυτό σου, γιατί είναι και άνθρωποι οι οποίοι δεν το κάνουν.
«Όχι, κάνω δουλειά με τον εαυτό μου. Εντάξει, έχει βοηθήσει και η ψυχοθεραπεία σε αυτό»
Κάνεις χρόνια;
«Όχι. Έχω κάνει ένα χρόνο συνολικά»
Σε βοήθησε;
«Ναι. Σε κάνει λίγο να επεξεργάζεσαι περισσότερο το τι είσαι. Να αρχίσεις να το παρατηρείς»
Ορέστης Τζιόβας
Στις συνεργασίες σου και στις σχέσεις σου αυτό βοηθάει;
«Για μένα δεν μπορώ να μιλήσω αλλά από αυτά που ξέρω από τους φίλους μου και τους ανθρώπους που έχω συνεργαστεί, έχουν πολύ καλή άποψη. Γουστάρουν τη συνεργασία, δηλαδή, είμαι και ομαδικός, προσέχω, θέλω να είμαι δίκαιος, να υπάρχει δικαιοσύνη γύρω μου, να μη φιμώνεται κανείς, να ακούγονται όλα»
Και εδώ έμαθα ότι η συνεργασία σας στο θέατρο Αθηνά είναι φανταστική.
«Περνάμε πολύ ωραία. Ωραία και δημιουργικά, ομαδικά»
Τηλεόραση δεν κάνεις φέτος. Πώς σου φαίνεται το τηλεοπτικό τοπίο με τη μυθοπλασία να είναι στα φόρτε της;
«Κοίτα να σου πω την αλήθεια δεν έχω προλάβει να δω πολλά. Φέτος πάντως η τηλεόραση έχει πολύ πατριαρχεία. Δηλαδή όλες οι σειρές αναπαράγουν εκείνες τις εποχές. Δέρνουν τις γυναίκες, τις έχουν μαντρωμένες, τις βαράνε, τις βιάζουν. Θα ήθελα να είναι πιο σύγχρονες οι σειρές»
Πώς αποφορτίζεσαι μετά την ερμηνεία σου; Πίσω στην κουίντα πώς είναι ο Ορέστης;
«Είναι δύσκολο. Δεν το είχα υπόψιν μου τόσα χρόνια. Τα κουβαλάς και επηρεάζεσαι και εσύ και από τους ρόλους σου. Επηρεάζεσαι.... Ναι, εγώ αυτό κατάλαβα. Θέλει χρόνο αποφόρτισης. Εμένα οι χαρακτήρες με επηρεάζουν. Τα προηγούμενα χρόνια είχα παίξει πολύ καταθλιπτικούς χαρακτήρες. Έπαιξα έργα που οι χαρακτήρες ήταν «μαύροι» και με επηρέασε πολύ στη δική μου ζωή. Το κατάλαβα πολύ μετά»
Τι κάνεις γι' αυτό μετά; Πώς αποσυμπιέζεσαι;
«Εγώ αποσυμπιέζομαι μετά με τα βιντεοπαιχνίδια. Το ποτό μετά την παράστασή το κάνω τελευταία. Έχω αρχίσει να γίνομαι λίγο πιο κοινωνικός, γιατί ήμουν πολύ απομονωμένος. Γυρνούσα σπίτι για βιντεοπαιχνίδια»
Το θέμα είναι να τα βρίσκεις με τον εαυτό σου μετά. Να λες 'είμαι εγώ'.
«Ναι, αλλά νομίζω ότι χρειάζονται και οι άλλοι άνθρωποι για αυτό. Να σε προσγειώνουν λίγο, να καταλαβαίνεις λίγο πού βρίσκεσαι»
«Το χειροκρότημα το περιμένω για την προσπάθεια που έκανα»
Έχεις παίξει για λίγο κόσμο;
«Έχω παίξει για τρεις και ένιωσα τέλεια. Ήταν μια ωραία παράσταση. Εμείς το ίδιο πρέπει να παρουσιάσουμε στον κόσμο, είτε για λίγους είτε για πολλούς»
Έχεις συνεργαστεί με ανθρώπους που ο βεντετισμός ήταν μεγαλύτερος από το ταλέντο τους;
«Ναι, βέβαια. Έχω συνεργαστεί με τον Φιλιππίδη, έχω συνεργαστεί με τον Λιγνάδη»
Πώς το διαχειρίστηκες; Αυτή η εξουσιολαγνεία από πού πιστεύεις ότι πηγάζει;
«Νομίζω πηγάζει από παιδική ηλικία. Δηλαδή όλοι οι ψυχολόγοι βασίζουν πολλά στην παιδική ηλικία. Εγώ όταν ξεκίνησα ψυχοθεραπεία, όταν κάναμε τον χάρτη, -το βιογραφικό- από το 0 μέχρι το 40, αναλύαμε τη σχέση με τους φίλους μου, τη σχέση με την οικογένεια, τη σχέση με τα αδέρφια, τη σχέση με καθένα από τους γονείς ξεχωριστά. Είναι ένα κράμα ο άνθρωπος, χιλιάδων, εκατομμυρίων εμπειριών. Και κάποια πράγματα κλειδώνουν, δημιουργείται ένα τραύμα, και μετά όλα βασίζονται πάνω στο πώς βίωσες αυτό το τραύμα και πάνω σε αυτό βιώνεις όλα τα υπόλοιπα αν δεν τα λύσεις. Όλα τα υπόλοιπα περνάνε από αυτό το φίλτρο. Οπότε, είμαι σίγουρος, ότι έχει να κάνει με την παιδική ηλικία αυτή η εξουσιολαγνεία»
Τα τραύματα σου πώς τα επουλώνεις;
«Με δουλειά. Τα αναγνωρίζω, τα επεξεργάζομαι, διαβάζω για αντίστοιχα τραύματα, πώς τα βιώνουν οι άνθρωποι. Η λογοτεχνία νομίζω σου το προσφέρει αυτό. Να δεις πώς άλλοι άνθρωποι που βίωσαν κάτι αντίστοιχο με σένα ή οτιδήποτε, πώς το διαχειρίστηκαν, πώς το επεξεργάστηκαν»
Τέχνη για μένα είναι το να αναπαράγεται μπροστά σου μια σκηνή που δεν θα την είχες δει στη δική σου ζωή, είναι ένα τεράστιο κέρδος. Μεταφέρεις εμπειρία και πλουτίζεις το πνεύμα σου. Είναι πνευματική ωρίμανση
Πώς νιώθεις μέσα σου που υποδύεσαι τόσο διαφορετικούς χαρακτήρες; Δηλαδή ανά σεζόν αλλάζεις πολλά «ζευγάρια παπούτσια»…
«Εγώ το θεωρώ πολύ φυσιολογικό πια αυτό. Κατά τα άλλα είναι πολύ ωραία γυμναστική για τον άνθρωπο, για την ψυχή. Και πολύ πλούσιο, πολύ κέρδος...»
Ποιο είναι το καταφύγιο στα ζόρια σου;
«Θα πω τα video games αλλά και η ερωτική σχέση, είναι ένα σημαντικό καταφύγιο. Είναι η οικογένεια σου αλλά ο συγχρονισμός είναι το πιο δύσκολο για τους ανθρώπους»
Αν γυρνούσες το χρόνο πίσω θα άλλαζες κάτι;
«Τίποτα. Και είδα και τον Χόπκινς που είπε τώρα τελευταία «Δεν έχω χρόνο να μετανιώνω για πράγματα. Έχω χρόνο μόνο για να περνάω καλά». Αλλά και εγώ δεν θα άλλαζα τίποτα. Γιατί ξέρεις τι; Κάθε στιγμή η απόφαση που παίρνουμε, είτε τη ζυγίζουμε πολύ, είτε τη ζυγίζουμε λίγο, είναι η απόφαση που πήραμε με τα δεδομένα που τότε είχαμε, με τα ρίσκα που τότε πήραμε και δεν πρέπει να μετανιώνουμε. Να σκεφτόμαστε ξανά τα πράγματα και να μην επαναλαμβάνουμε τα ίδια λάθη, ναι. Αλλά όχι να μετανιώνουμε».