Πλέσσας: Οι δυσκολίες που τον στιγμάτισαν - Η Κατοχή, οι σπουδές ως Χημικός & η μεγάλη απώλεια!
Τι να πρωτογράψει και τι να πρωτοπεί κανείς για τον αστείρευτο, πολυπράγμων και σπουδαίο Μίμη Πλέσσα που έφυγε από τη ζωή σήμερα (5/10), μόλις λίγες μέρες πριν κλείσει τα 100 του χρόνια! Μίας ζωής γεμάτης μελωδίες, ένα πιάνο και νότες που κάθε μία τους «μιλούσε» και θα συνεχίσει να «μιλά» στις καρδιές όλων μας...
Από το πεντάχρονο αγοράκι που θα ακούσει μία μελωδία του Πλέσσα και θα σιγοψιθυρίσει με εκείνη την αφέλεια και το ψεύδισμα της νιάνιαρης ηλικίας του, μέχρι την 90χρονη καλοβαλμένη κυρία που ψελλίζει με βλέμμα γεμάτο νοσταλγία το «Το θέλω κοντά σου να μείνω» ή το «Δεν ζω χωρίς εσένα» της νιότης της, ο κορυφαίος μουσικοσυνθέτης, πιανίστας και μαέστρος δικαίως θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους μουσικούς που πέρασαν ποτέ από την Ελλάδα.
Και να σκεφτεί κανείς ότι ο βέρος Αθηναίος Δημήτρης Πλέσσας αρχικά είχε σχέδια να γίνει ένας καταρτισμένος Χημικός και Φυσικομαθηματικός αφού όταν ολοκλήρωσε τη φοίτησή του στο Λεόντειο Λύκειο, σπούδασε Χημεία στη Φυσικομαθηματική Σχολή του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου. Το «πάλεψε» μάλιστα αρκετά προς αυτή την κατεύθυνση, αφού έφυγε και για την άλλη πλευρά του Ατλαντικού προκειμένου να συνεχίσει τις σπουδές του σε κορυφαίο Πανεπιστήμιο των Ηνωμένων Πολιτειών.
Γόνος εύπορης οικογένειας, μιας και ο πατέρας του διατηρούσε ένα από τα καλύτερα πιλοποιεία (εργοστάσιο παραγωγής καπέλων) της Αθήνας, ο Μίμης Πλέσσας από νωρίς άρχισε να ασχολείται με τη μουσική καθώς τον ενθάρρυνε και η μουσικόφιλη οικογένειά του. Άλλωστε, ο πατέρας του ήταν από τη Ζάκυνθο που έχει παράδοση στο λεγόμενο μπελκάντο. Επειδή ο κύριος Αντώνης είχε διαπιστώσει από νωρίς την αγάπη του πιτσιρικά Μίμη για τη μουσική, τον ρώτησε σε κάποια Χριστούγεννα και ενώ ήταν ακόμα αμούστακο αγοράκι, τι δώρο ήθελε να του κάνει. Και ο Μίμης, που είχε γνωρίσει από κοντά τον σπουδαίο Μιχάλη Σουγιούλ ο οποίος ήταν μαέστρος στο ακορντεόν, τού ζήτησε να του αγοράσει ένα δικό του. Έτσι και έγινε. Ο Μίμης ασχολήθηκε αρκετά με το ακορντεόν το οποίο όμως δεν τον βόλευε και πολύ όταν έπαιζε αφού το συγκεκριμένο όργανο ήταν μεγαλύτερο από το μπόι του. Μέχρι που τελικά γνώρισε και αγάπησε το πιάνο. Και εκεί... τελείωσαν όλα! Ο νεαρός τότε Μίμης Πλέσσας έπαθε πλευρίτιδα και έπρεπε να μείνει στο σπίτι για να αναρρώσει και έτσι οι δικοί του τού αγόρασαν ένα πιάνο που τον βοήθησε να «ταξιδεύει» μουσικά, μετατρέποντας αυτή τη δύσκολη περίοδο στην πιο δημιουργική φάση της μέχρι τότε ζωής του.
O πατέρας του ήταν από τη Ζάκυνθο που έχει παράδοση στο λεγόμενο μπελκάντο. Επειδή ο κύριος Αντώνης είχε διαπιστώσει από νωρίς την αγάπη του πιτσιρικά Μίμη για τη μουσική, τον ρώτησε σε κάποια Χριστούγεννα και ενώ ήταν ακόμα αμούστακο αγοράκι, τι δώρο ήθελε να του κάνει. Και ο Μίμης, που είχε γνωρίσει από κοντά τον σπουδαίο Μιχάλη Σουγιούλ ο οποίος ήταν μαέστρος στο ακορντεόν, τού ζήτησε να του αγοράσει ένα δικό του
Η μητέρα του ήταν από τη Μικρά Ασία και συγκεκριμένα από το Φανάρι και ήθελε να τον δει κάποια στιγμή στο μέλλον επιστήμονα.
Και εκείνος δεν ήθελε να χαλάσει χατίρια. Όμως, η μουσική συνέχισε να τον μαγεύει. Ήταν μόλις 15 ετών όταν έγινε σολίστ σε ορχήστρα ελαφράς μουσικής της Ελληνικής Ραδιοφωνίας. Αναπόφευκτα, κάποια στιγμή έπρεπε να αποφασίσει ανάμεσα στις δύο... ερωμένες του, τη Χημεία και τη μουσική. Ευτυχώς για εμάς, τον κέρδισε ολοκληρωτικά η δεύτερη!
Η απώλεια που τον στιγμάτισε, τα χρόνια της Κατοχής & το μοιραίο σφάλμα
Όχι πως όλα υπήρξαν στρωμένα με ροδοπέταλα στη ζωή του. Την εποχή της Κατοχής, ο ίδιος και η οικογένειά του πέρασαν δύσκολες στιγμές. Ο Μίμης τότε έχει μόλις επιστρέψει από την Αμερική και η μητέρα του τον περιμένει με τα αγαπημένα του κουλουράκια. Όπως θα διηγηθεί ο ίδιος χρόνια αργότερα σε συνέντευξή του στην ΕΡΤ, στο σμίξιμο με τη μητέρα του, εκείνη καταφέρνει να ψελλίσει το όνομά του και αφήνει την τελευταία της πνοή στα χέρια του, από εγκεφαλικό.
Μετά από αυτή την απώλεια χάνει τη γη κάτω από τα πόδια του. Ο πόλεμος καταστρέφει τα πάντα και το εργοστάσιο του πατέρα του κλείνει. Δεν έχουν να φάνε εκείνος, ο πατέρας του και η αδελφή του και τότε ο Μίμης, νιώθοντας ότι πρέπει να προστατεύσει την οικογένειά του παίρνει τη μεγάλη απόφαση. Κατεβάζει από το πατάρι το σκονισμένο ακορντεόν και κατεβαίνει στην Οδό Αγίου Μελετίου απέναντι από το σπίτι του, στην ταβέρνα Τρία Αδέλφια και ξεκινάει να παίζει, με σκοπό να μαζέψει από τους περαστικούς ό,τι μπορεί για να ταΐσει την οικογένειά του. Παίζει όμως τόσο καλά που τελικά δεν καταφέρνει να προσάψει το χέρι του για να ζητήσει χρήματα. Ευτυχώς, ο ταβερνιάρης που καταλαβαίνει τον ντροπαλό χαρακτήρα του, του δίνει μία γενναία μερίδα φαγητό και καταφέρνει να εξασφαλίσει το φαγητό για την οικογένεια.
Ο Μίμης στη χώρα των θαυμάτων
Η ανάγκη να επανέλθει η οικογένειά του στην οικονομική ευμάρεια, τον οδήγησε σύντομα στην Αμερική, τόσο για σπουδές όσο και για να εξασφαλίσει ένα δάνειο που θα χρησιμοποιούσε για να ανοίξει ξανά το πιλοποιείο του πατέρα του.
Όσο καιρό έκανε μεταπτυχιακό σε Πανεπιστήμιο της Μινεσότα, ο Μίμης Πλέσσας άρχισε να αναζητεί τη γνώση και στον χώρο της μουσικής και μάλιστα έπαιζε συνέχεια όταν του δινόταν η ευκαιρία. Μάλιστα, άρχισε να μαγεύεται από την τζαζ και κάπως έτσι βρέθηκε να παίζει με σπουδαίους του είδους όπως οι Ντίζι Γκιλέσπι, Κόλμαν Χόκινς, ο κορυφαίος σαξοφωνίστας της εποχής Λέστερ Γιανγκ και Χάρι Τζέιμς.
Δεν είναι τυχαίο που ενώ βρισκόταν στις Ηνωμένες Πολιτείες τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο μουσικής του πανεπιστημίου της Μινεσότα όπου φοιτούσε ενώ την επόμενη χρονιά κατετάγη πέμπτος πιανίστας σε όλη την Αμερική.
Κάπως έτσι, μαγεμένος από τον κόσμο της μουσικής, αποφάσισε πως έπρεπε να ασχοληθεί μόνο με αυτό επαγγελματικά. Και το έκανε! Έχοντας τέτοιες μουσικές επιρροές, ο Μίμης Πλέσσας άρχισε να ασχολείται με την ελαφρά μουσική, δημιουργώντας ένα δικό του μοναδικό μουσικό κράμα που άρχισε να κερδίζει σιγά σιγά έδαφος. Ήταν 28 χρονών (1952) όταν ανέλαβε τη Διεύθυνση ορχήστρας και άρχισε να συστήνεται και επίσημα ως συνθέτης για τραγούδια και μουσική στο θέατρο και τον κινηματογράφο ενώ άρχισε να κατακτά το ένα μετά το άλλο τα βραβεία σε εγχώρια και διεθνή φεστιβάλ μουσικής. Τι να πρωτοθυμηθούμε από δημιουργίες του; «Με τον έρωτα παρέα», «Πόσο λίγο μ' αγαπούσες», «Ποιος το ξέρει», «Αστέρι, αστεράκι», «Οι θαλασσιές οι χάντρες» και τόσα άλλα που τραγουδιούνται ακόμα και σήμερα και μάλιστα με την ίδια συχνότητα όπως τότε.
Ο «έντεχνος» Πλέσσας και ο πρώτος χρυσός δίσκος στην Ελλάδα
Αν κανείς διαχωρίζει τη μουσική σε έντεχνη και μη, τότε ο Μίμης Πλέσσας στα τέλη της δεκαετίας του '60 αποφάσισε να κάνει στροφή στη μουσική του διαδρομή και να δημιουργήσει κάτι που μέχρι τότε δεν υπήρχε στα ελληνικά δεδομένα. Με τον δίσκο «Ο δρόμος» που έγραψε με ερμηνευτή τον αξέχαστο Γιάννη Πουλόπουλο και στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου, ο οποίος περιλάμβανε διαχρονικές επιτυχίες όπως τα Ξημερώνει Κυριακή», «Έπεφτε βαθιά σιωπή», «Γέλαγε η Μαρία» και «Το Άγαλμα» ο Μίμης Πλέσσας κατάφερε να κατακτήσει τις καρδιές του κόσμου που αγόρασε πάνω από 50.000 αντίτυπα. Μάλιστα ήταν ο πρώτος δίσκος που έγινε χρυσός στη χώρα μας.
Έγραψε την «άμμο της θάλασσας» και συνεργάστηκε με... όλους!
Ο Μίμης Πλέσσας μαζί με αρκετούς ακόμα κορυφαίους μουσικοσυνθέτες της εποχής ήταν από εκείνους που δημιουργούσαν αστέρια του τραγουδιού και όχι το αντίθετο! Ζωή Κουρούκλη, Νανά Μούσχουρη, Τζένη Βάνου, Γιοβάννα, Μαρινέλλα, Ρένα Κουμιώτη, Γιάννης Βογιατζής, Γιάννης Πουλόπουλος, Τόλης Βοσκόπουλος, Στράτος Διονυσίου και τόσοι άλλοι. Ειδικά τις τραγουδίστριες που ανακάλυψε και ανέδειξε ο ίδιος, τις αποκαλούσε «Πλεσσόπουλα» χαριτωμένα.
Βέβαια, εκείνο που γνωρίζουν λίγοι είναι ότι στην αρχή της καριέρας του πολλοί τον αντιμετώπιζαν με καχυποψία με μερικούς μάλιστα να υποστηρίζουν ότι ως μουσικός ήταν πολύ μοντέρνος και ίσως χαλούσε τη... μαγιά! Πού να ήξεραν πως ο Μίμης Πλέσσας θα δημιουργούσε τη δική του, ατόφια και πρωτότυπη, χωρίς περιορισμούς τέτοιου είδους!
Έγραψε μουσική και τραγούδια για πάνω από 100 ταινίες, πάνω από 40 θεατρικές παραστάσεις και βέβαια συνέχισε να είναι πολυγραφότατος και δισκογραφικά.
Εκτός από τραγούδια, έγραψε έργα για μεγάλες μουσικές φόρμες, όπως τη λαϊκή όπερα «Ζευς», σε λιμπρέτο Γιάννη Καλαμίτση και το ορατόριο «Κοσμάς ο Αιτωλός, ο Άγιος των σκλάβων» σε λιμπρέτο του Ιάκωβου Αυλητή.
Αμέτρητες διακρίσεις
Το αστείρευτο ταλέντο του και η μοναδικότητα των δημιουργιών του δεν θα μπορούσαν παρά να έχουν και την αναγκαία αναγνώριση. Αξίζει να σημειωθεί ότι έχει λάβει έξι διακρίσεις στην Ελλάδα (Αθήνα και Θεσσαλονίκη 1959, 1963, 1964 και 1967) και επτά διακρίσεις εκτός συνόρων (Βαρκελώνη το 1960, Βαρσοβία το 1962, Βέλγιο το 1963, Ιταλία (Άλτο Μόντε) 1964, ΗΠΑ το 1965, Παρίσι το 1968 και Τόκιο το 1970). Δεν χρειάζεται να αναφερθούμε στους χρυσούς και πλατινένιους δίσκους που έχει στη «φαρέτρα» του αφού είναι ατέλειωτοι.
Το 2000 επίσης τιμήθηκε για τα 50 χρόνια προσφοράς του στην ελληνική μουσική και τον πολιτισμό από το Δήμο της Αθήνας με την απονομή του “Χρυσού Μεταλλίου της πόλης” σε μια μεγάλη συμφωνική συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Έναν χρόνο μετά του απονεμήθηκε ο Χρυσός Σταυρός του Τάγματος του Φοίνικα για την προσφορά του στον πολιτισμό, από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κωστή Στεφανόπουλο.
Στις 7 Ιουνίου 2024, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου τίμησε τον Μίμη Πλέσσα με το παράσημο του Ανώτερου Ταξιάρχη του Τάγματος της Τιμής.
Το 2002 τιμήθηκε για τα 50 χρόνια του στην Ελληνική μουσική σκηνή στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού από το Υπουργείου Πολιτισμού ενώ δύο χρόνια αργότερα ανακηρύχθηκε ο «Άνθρωπος της Χρονιάς» από τον υπουργό πολιτισμού στην τελετή των προσωπικοτήτων για την προσφορά του στον παγκόσμιο πολιτισμό. Το 2006 βραβεύτηκε από την Ακαδημία Προσωπικοτήτων για τη συνολική προσφορά του στον πολιτισμό. Τέλος, στις 7 Ιουνίου 2024, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου τίμησε τον Μίμη Πλέσσα με το παράσημο του Ανώτερου Ταξιάρχη του Τάγματος της Τιμής.
Τα παιδιά του, η δύναμή του
Φέτος ο Μίμης Πλέσσας συμπλήρωσε 30 χρόνια κοινής πορείας με τη σύζυγό του Λουκίλα Καρρέρ, συνοδοιπόρο του όλα αυτά τα χρόνια και μία από τις πιο φανατικές θαυμάστριές του. Έχει όμως και άλλη μία ιδιαιτέρως φανατική αλλά και απαιτητική θαυμάστρια, την κόρη του Ελεάννα που ήρθε στον κόσμο το 1998 και ολοκλήρωσε την ευτυχία του ζευγαριού. Ο μεγάλος μουσικοσυνθέτης έχει ακόμα έναν μεγαλύτερο γιο, τον Αντώνη Πλέσσα που είναι και εκείνος μουσικοσυνθέτης, τον οποίο απέκτησε από τον πρώτο του γάμο.