Η αυλή των χρωμάτων: Λαϊκά τραγούδια του ελληνικού κινηματογράφου

Η δημοσιογράφος Αθηνά Καμπάκογλου και ο συνθέτης Χρήστος Νικολόπουλος έχουν ετοιμάσει ένα νοσταλγικό αφιέρωμα-ταξίδι στα τραγούδια και στις μελωδίες του παλιού ελληνικού σινεμά, που έκαναν την εμφάνισή τους στο κινηματογραφικό πανί, άφησαν εποχή και παραμένουν ζωντανά μέσα από τις διαχρονικές πολυαγαπημένες ταινίες.

Τις άλλοτε ασπρόμαυρες και άλλοτε πολύχρωμες σελίδες του «ξεφυλλίζουμε» στην «Αυλή» μας, παρέα με ταλαντούχους, χαρισματικούς καλλιτέχνες, που ερμηνεύουν μοναδικά με «ψυχή» και βαθύ συναίσθημα, κάποια από τα ωραιότερα τραγούδια που έγραψαν κορυφαίοι σύνθετες και δημιουργοί.

Συγκεκριμένα, τα τραγούδια του παλιού ελληνικού σινεμά ερμηνεύουν η Μαρία Ανδρούτσου, η Χαρά Κεφαλά, η Νάντια Κοντογεώργη, ο Μέμος Μπεγνής, ο Αντώνης Λουδάρος και ο Γιωργής Τσουρής.

Τιμή για την εκπομπή μας και ευγνωμοσύνη για την παρουσία του «μεγάλου» δημοφιλή ηθοποιού, σκηνοθέτη και σεναριογράφου Γιώργου Κωνσταντίνου. Ενός καλλιτέχνη με μεγάλο εκτόπισμα, πολύχρονη και σημαντική πορεία στο θεατρικό, κινηματογραφικό και τηλεοπτικό σανίδι.

Ο συγγραφέας, στιχουργός και καλλιτεχνικός επιμελητής της εκπομπής Κώστας Μπαλαχούτης καδράρει μέσα από το «Μικρό Εισαγωγικό», περιεκτικά αλλά συνάμα με πληρότητα και διεισδυτική ματιά, τη λαμπερή αυτή εποχή του ελληνικού κινηματογράφου και περιγράφει εύστοχα την αλληλεξάρτηση και την αλληλοκαθιέρωση τραγουδιών, δημιουργών, ερμηνευτών και ταινιών.

Τραγούδια απ’ αυτή τη μουσική κληρονομιά, που παραμένουν φρέσκα και ζωντανά, ακούγονται στο Αφιέρωμα:

«Κάθε λιμάνι και καημός», σε στίχους Πυθαγόρα και μουσική Γιώργου Κατσαρού, πρωτοτραγούδησαν το 1963, ο Πάνος Γαβαλάς και η Ρία Κούρτη, «Βρέχει στη φτωχογειτονιά», σε στίχους Τάσου Λειβαδίτη και μουσική Μίκη Θεοδωράκη, πρωτοερμήνευσε μοναδικά, το 1961, ο Σερ Γρηγόρης Μπιθικώτσης.

«Ασ’ το το χεράκι σου», από την ταινία «Το Δόλωμα», σε στίχους Αλέκου Σακελλάριου και μουσική Κώστα Καπνίση, πρώτη ερμηνεία: Μουζάς – Λιγνός, το 1964.
Στην ταινία το κομμάτι ερμηνεύει-ντουμπλάρει ο ηθοποιός Κώστας Φυσσούν, αδελφός του γνωστού ηθοποιού Πέτρου Φυσσούν. Η ταινία έκοψε 557.302 εισιτήρια κατά την πρώτη της προβολή στους κινηματογράφους της Αθήνας και του Πειραιά, κατατασσόμενη στη δεύτερη θέση ανάμεσα στις 93 ελληνικές ταινίες που προβλήθηκαν την κινηματογραφική περίοδο 1964 – 1965 (Στην πρώτη θέση ήταν το «Κορίτσια για φίλημα» – 619.236).

«Μην τα φιλάς τα μάτια μου» από την ταινία «Δακρυσμένα μάτια», σε στίχους και μουσική του Απόστολου Καλδάρα, πρωτοερμήνευσε η Βίκυ Μοσχολιού, το 1966.

«Το φεγγάρι πάνωθέ μου» (στίχοι: Λευτέρης Παπαδόπουλος, μουσική: Μίμης Πλέσσας). Το απέδωσε ιδανικά, πρώτη φορά, το 1970, ο Τόλης Βοσκόπουλος. «Έκλαψα χτες» (στίχοι: Άκος Δασκαλόπουλος, μουσική: Μίμης Πλέσσας), από την ταινία «Οι θαλασσιές οι χάντρες», που ερμήνευσε ιδιαίτερα η Μαίρη Χρονοπούλου, το 1967. «Είμαι γυναίκα», σε στίχους Γιάννη Δαλιανίδη και μουσική επίσης Μίμη Πλέσσα, από την ταινία «Μια κυρία στα μπουζούκια».

«Ο ελληνικός κινηματογράφος μας έβαλε στο στόμα μας μεγάλους στιχουργούς, μεγάλους συνθέτες. Είναι όλος ο πολιτισμός μας μέσα στις ταινίες. Είναι πολύ σπουδαίο πράγμα αυτό, πόσο βαθύ και ουσιαστικό, όλοι μαζί είμαστε με έναν τρόπο, συγγενείς απ’ αυτό», είπε ο Αντώνης Λουδάρος.

«Σταλιά-σταλιά» από την ταινία «Ο πιο καλός ο μαθητής», σε στίχους Διονύση Τζεφρώνη και μουσική Γιώργου Ζαμπέτα. Πρώτη και καταπληκτική ερμηνεία από τη Μαρινέλλα, το 1968.

«Χωρίσαμε ένα δειλινό» από την ταινία «Ορφανή σε ξένα χέρια», σε στίχους και μουσική Βασίλη Τσιτσάνη, πρωτοτραγούδησαν το 1947 οι Πρόδρομος Τσαουσάκης, Ιωάννα Γεωργακοπούλου.

«Λαός και Κολωνάκι» από την ομότιτλη ταινία. Το τραγούδι είναι σε στίχους και μουσική του Μανώλη Χιώτη και το πρωτοτραγούδησε το 1959, το αχώριστο δίδυμο στο πάλκο και στη ζωή, Μαίρη Λίντα – Μανώλης Χιώτης.
Η κωμωδία είναι σε σενάριο και σκηνοθεσία του Γιάννη Δαλιανίδη. Πρωταγωνιστούν οι: Κώστας Χατζηχρήστος, Ρίκα Διαλυνά, Κάκια Αναλυτή, Ξένια Καλογεροπούλου, Κώστας Κακκαβάς και Σταύρος Ξενίδης. Η ταινία έκανε πρεμιέρα στις κινηματογραφικές αίθουσες στις 19 Οκτωβρίου του 1959 και προβλήθηκε τη σεζόν 1959-1960 κόβοντας 66.355 εισιτήρια, καταλαμβάνοντας την 11η θέση ανάμεσα σε 52 ταινίες της περιόδου αυτής.
Ο μέγας Χιώτης, εκτός από τα τραγούδια, έχει γράψει και όλα τα μουσικά μέρη της ταινίας. Μάλιστα παίρνει το βασικό μοτίβο του τραγουδιού και το παρουσιάζει στα πρότυπα των ξένων κινηματογραφικών συνθετών.

«Κόκκινα χείλια» (Ας μην ξημερώσει), από την ταινία «Ο φίλος μου ο Λευτεράκης». Επίσης ένα υπέροχο κομμάτι του Μανώλη Χιώτη, το οποίο υπέγραψε και μουσικά και στιχουργικά και απέδωσε ερμηνευτικά, πάλι με τη Λίντα, το 1963.

«Μπουρνοβαλιά» από την ταινία «Ρεμπέτικο», σε στίχους Νίκου Γκάτσου και μουσική Σταύρου Ξαρχάκου, πρώτη ερμηνεία: Σωτηρία Λεονάρδου, το 1983.

«Μάλιστα κύριε» από τη μουσικοθεατρική παράσταση «Μάλιστα Κύριε Ζαμπέτα» (Νικολόπουλος), σε στίχους Αλέκου Καγιάντα, μουσική και ερμηνεία Γιώργου Ζαμπέτα, το 1973.

«Της μιας δραχμής τα γιασεμιά» από την ομότιτλη ταινία, στίχοι, μουσική: Αττίκ (Κλέων Τριανταφύλλου).

«Κρίμα το μπόι σου» από την ομότιτλη ταινία (στίχοι: Σέβη Τηλιακού, μουσική: Γιώργος Χατζηνάσιος). Πρωτοερμήνευσαν το 1970, η Μαρινέλλα και ο Μάριος.

«Το ζεϊμπέκικο της Ευδοκίας», σε μουσική Μάνου Λοΐζου, 1971. Ένα εμβληματικό, αναπόσπαστο κομμάτι, όχι μόνο του ελληνικού κινηματογράφου αλλά και της ιστορίας και του ελληνικού πολιτισμού. Η ταινία «Ευδοκία» έγινε διάσημη για το μουσικό της θέμα, ένα ζεϊμπέκικο που θεωρείται κλασικό και «δείχνει» Ελλάδα.
Η ιστορία του τραγουδιού: Το δίδυμο, Νικολόπουλος και Πολυκανδριώτης, θα παίξει και στο soundtrack της «Ευδοκίας» σε σκηνοθεσία του Αλέξη Δαμιανού και μουσική του Λοΐζου. Η ταινία θα «πετσοκοπεί» από τους λογοκριτές και θα καταλήξει «άπατη» στις αίθουσες. Νωρίτερα όμως, στο 12ο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου στη Θεσσαλονίκη η πρωταγωνίστρια του έργου Μαρία Βασιλείου (ντουμπλάρεται από την Ελένη Ροδά) θα αποσπάσει το Α΄ Βραβείο γυναικείου ρόλου, ενώ αρκετός ντόρος γίνεται για τη μελωδία του περίφημου ζεϊμπέκικου που παραπέμπει σε «ιεροτελεστία». Εδώ ο Νικολόπουλος παίζει με τον βραχνό τζουρά του Μουφλουζέλη, κατόπιν επιθυμίας του συνθέτη, που στην ουσία δίνει χρώμα και σφρίγος στον σκοπό. Ξύνει πληγές, γδέρνει καρδιές και πάει «κόντρα» στα στεγανά και στερεότυπα.

«Χάθηκε το φεγγάρι» από την ταινία «Λόλα» (στίχοι: Βαγγέλης Γκούφας, μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος). Σε πρώτη ερμηνεία και παρθενική για την καριέρα της, η Βίκυ Μοσχολιού, το 1964.

«Η αγάπη θέλει δύο» από την ταινία ««Η αρχόντισσα και ο αλήτης», σε στίχους Ντίνου Δημόπουλου και μουσική Νίκου Μαμαγκάκη, πρώτη ερμηνεία: Αλίκη Βουγιουκλάκη, Δημήτρης Παπαμιχαήλ, 1968.

«Όνειρο απατηλό» από την ομότιτλη ταινία (1968) και την «Ευτυχία» (2019). Στίχοι: Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, μουσική: Απόστολος Καλδάρας, πρώτη ερμηνεία από τον Σταμάτη Κόκοτα, το 1967.

Δυναμικό, νοσταλγικό φινάλε με τη συμμετοχή όλων των καλλιτεχνών μας, υπό τους ήχους του μπουζουκιού του Χρήστου Νικολόπουλου και της ορχήστρας μας στο τραγούδι «Υπομονή» από την ταινία «Μοντέρνα Σταχτοπούτα», σε στίχους Αλέκου Σακελλάριου και μουσική Σταύρου Ξαρχάκου. Πρωτοερμήνευσαν το 1965, ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης με την Αλίκη Βουγιουκλάκη.
Η ταινία με πρωταγωνιστές τη Βουγιουκλάκη και τον Παπαμιχαήλ «έσπασε» τα ταμεία, ήρθε 5η στη λίστα με τις πιο εμπορικές (σε Αθήνα, Πειραιά, προάστια) της περιόδου 1964 – 1965, κόβοντας 447.000 εισιτήρια.

Το Σάββατο 30 Απριλίου 2022, σας περιμένουμε από τις 22:00 ώς τις 24:00, στην ΕΡΤ2, στην «Αυλή» μας, με την Αθηνά Καμπάκογλου και τον Χρήστο Νικολόπουλο, να τραγουδήσουμε παντοτινά διαμάντια του ελληνικού κινηματογράφου που παραμένουν με ζέση στη μνήμη, στην ιστορία και στον μουσικό πολιτισμό μας!