Eurovision 1976: Η συμμετοχή- διαμαρτυρία της Ελλάδας με τη Μαρίζα Κωχ και ο ελεύθερος σκοπευτής

Μία ιστορία πραγματικά ανατριχιαστική γιατί η συμμετοχή εκείνη με την Μαρίζα Κωχ και το τραγούδι «Παναγιά μου- Παναγιά μου» ήταν μια διαμαρτυρία για την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο, τον Ιούλιο του 1974.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Το 1975, η Τουρκία συμμετείχε για πρώτη φορά στη Eurovision και η Ελλάδα αρνήθηκε να λάβει μέρος σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την Τουρκική εισβολή στην Κύπρο, τον Ιούλιο του 1974.

Το 1976, ο Μάνος Χατζιδάκις, διευθυντής, τότε, του Τρίτου Προγράμματος της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, πίστευε ότι η Ελλάδα έπρεπε να χρησιμοποιήσει τον Ευρωπαϊκό διαγωνισμό τραγουδιού για να διαμαρτυρηθεί σε διεθνές επίπεδο για την εισβολή της Τουρκίας. Για αυτό το σκοπό επέλεξε τη Μαρίζα Κωχ. Της τηλεφώνησε ζητώντας να του φέρει το επόμενο πρωί στις 10 ένα τραγούδι – διαμαρτυρία για την Κύπρο, για να λάβουν μέρος με αυτό στη Eurovision. H τραγουδίστρια είπε αμέσως το ναι. Καθώς το τραγούδι θα ήταν θρήνος για την Κύπρο, και είχε γνώσεις πάνω στα παραδοσιακά μας τραγούδια, η Μαρίζα Κωχ αποφάσισε να χρησιμοποιήσει τους στίχους από το ηπειρώτικο τραγούδι «Παναγιά μου, Παναγιά μου, παρηγόρα την καρδιά μου». Τηλεφώνησε αμέσως στο στιχουργό Μιχάλη Φωτιάδη που βρισκόταν στη Θεσσαλονίκη, του είπε την ιδέα του και αυτό ήταν. Όλη νύχτα έγραφαν το τραγούδι διά… τηλεφώνου.

Η Μαρίζα Κωχ επισκέφτηκε τον Μάνο Χατζιδάκι στο σπίτι του στις 10 το πρωί, όπως ακριβώς είχανε συμφωνήσει, με μια πρόχειρη ηχογράφηση του τραγουδιού. Αυτός κατοχύρωσε τη συμμετοχή στο διαγωνισμό ενθουσιασμένος. Η ΕΡΤ ανέθεσε στον σκηνοθέτη Κώστα Φέρρη να γυρίσει το μουσικό βίντεο του τραγουδιού. Η Μαρίζα Κωχ και οι υπόλοιποι συντελεστές ταξίδεψαν στη Λακωνία και ειδικότερα στη βυζαντινή καστροπολιτεία του Μυστρά όπου και πραγματοποίησαν τα γυρίσματα για τις ανάγκες του βίντεο κλιπ.

Το βίντεο του τραγουδιου παίχτηκε στο εξωτερικό και τότε ξεκίνησαν οι αντιδράσεις από τους Τούρκους. Η Τουρκία αρνήθηκε να συμμετέχει στη Eurovision, σε ένδειξη διαμαρτυρίας. Οι αντιδράσεις των Τούρκων μεταναστών της Ευρώπης κορυφώθηκαν με μια διαδήλωση έξω από το χώρο διεξαγωγής της Eurovision, όπου σύμφωνα με τα δημοσιεύματα της εποχής συμμετείχαν σχεδόν 60.000 άνθρωποι!

Η Μαρίζα Κωχ δέχτηκε απειλές για τη ζωή της ενώ μέσα στο χώρο διεξαγωγής του διαγωνισμού υπήρχε ελεύθερος σκοπευτής. Η ερμηνεύτρια υπέγραψε με δική της ευθύνη να τραγουδήσει μιας και οι υπεύθυνοι της διοργάνωσης δεν μπορούσαν να εγγυηθούν για την ασφάλειά της. Παρά τις απειλές και τους κινδύνους, η Μαρίζα Κωχ ερμήνευσε το τραγούδι ”Παναγιά μου, Παναγιά μου”

Η Μαρίζα Κωχ φορούσε ένα σκούρο πένθιμο φόρεμα έμπνευσης της Νίκης Γουλανδρή, και ένα αυθεντικό βυζαντινό χρυσό κόσμημα στο λαιμό.

Η Μαρίζα Κωχ και το τραγούδι Παναγιά μου, Παναγιά μου, πήρε 20 βαθμούς και έλαβε τη 13^η θέση.