Χρύσα Ρώπα: «Προσπαθώ να αποστασιοποιηθώ κάπως από όλες τις φρικαλεότητες που συμβαίνουν γύρω μας»

Η Θεσσαλονικιά Ζηνοβία έπειτα από αρκετές δεκαετίες τυραννικής έγγαμης ζωής εκρήγνυται, σε ένα τραγικό και σαρκαστικό ξέσπασμα, στήνοντας απέναντι της τον σύζυγό της, στην προσωπικότητα του οποίου αποδίδει τα χειρότερα αντρικά ελαττώματα καθώς και ποικίλες άλλες παραδοξότητες. Συναντηθήκαμε με την ηθοποιό και έχοντας στην παρέα την επί 16 χρόνια πιστή σύντροφό της, τη σκυλίτσα Μπιλού, μιλήσαμε για την παράσταση, την πατριαρχία, την Αριστερά και τα «πεπόνια» της Τζόρτζια Μελάνι.

Να ξεκινήσουμε σκιαγραφώντας τους δύο ιδιαίτερους χαρακτήρες που έχει δημιουργήσει ο Θωμάς Κοροβίνης στον «Κατάδεσμο».

Η Ζηνοβία είναι μια γυναίκα αδύναμη και υπάκουη. Όπως συμβαίνει συχνά και στην ίδια τη ζωή, έχει αποδεχτεί τον ρόλο της ως γυναίκας και συζύγου. Ο άντρας από την άλλη είναι μια ανεξάρτητη δύναμη που έχει μάθει να διατάζει. Αρχικά η Ζηνοβία υπηρετεί τον ρόλο της. Όχι ότι ήταν όνειρό της να παντρευτεί, αλλά περίμενε και από τον σύζυγό της να τηρήσει τους κανόνες του παιχνιδιού που λέγεται γάμος. Όταν δεν το έκανε αναγκάστηκε και αυτή να τον μιμηθεί, γιατί προφανώς δεν υπήρχε άλλη λύση. Αυτός έχει υποστεί μεγαλύτερες φθορές στο διάβα του, ενώ εκείνη έχει παραμείνει πιο αγνή. Βέβαια αναγκάζεται να μιλήσει την ίδια γλώσσα με τον σύζυγο - έτσι συμβαίνει όταν έχεις δίπλα σου κάποιον με τόσο ακραίες συμπεριφορές: ψεύτης, κλέφτης, απατεώνας, καιροσκόπος. Ο Κοροβίνης, νομίζω, χρησιμοποιεί τη Ζηνοβία σαν ένα σκεύος κοινωνικό. Η συνθήκη λέγεται φαλλοκρατία, πατριαρχία, εκκλησία, μονογαμία. Αυτό που θέλω όμως να τονίσω είναι ότι οι συγκεκριμένοι χαρακτήρες δεν είναι προνομιούχα πλάσματα· δεν έχουν μάθει γράμματα, δεν ξέρουν ιστορία. Δεν έχουν κάπου να ακουμπήσουν, είναι σαν φτερό στον άνεμο, αφημένα. Όχι από δική τους πρωτοβουλία ή επιθυμία. Φυτρώνουν εκεί που η κοινωνία αφήνει περιθώρια να υπάρχουν άνθρωποι αγράμματοι, ανιστόρητοι, αδαείς, μάγκες, φασιστάκια.

Είναι ταξική η προσέγγισή σας.

Δεν μπορώ να έχω άλλη οπτική εκτός από την ταξική - τι να έχω; Φιλοσοφική; Οι άνθρωποι αυτοί είναι παιδιά ενός κατώτερου θεού, με κανένα εφόδιο: ούτε γράμματα ούτε λεφτά ούτε κοινωνικές παροχές. Δεν τους νοιάζεται κανείς. Αισθάνομαι ότι δεν υπάρχει καμία ελπίδα να γίνουν καλύτεροι. Ας πούμε ότι η κοινωνία τους τους αντιμετωπίζει όπως τους Ρομά.

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο «Κατάδεσμος» είναι ένα φεμινιστικό έργο;

Για ποια χειραφέτηση της γυναίκας μιλάμε; Ποιος φεμινισμός; Στην Αφρική συνεχίζεται η κλειτοριδεκτομή, το δικαίωμα στις εκτρώσεις συζητιέται ακόμη τον 21 ο αιώνα. «Για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολλή». Το κίνημα του φεμινισμού δεν μπορεί να αναπτυχθεί παράλληλα με όλη την αδικία - τη μαλακία θα έλεγα-, με όλο το άλλο χάος. Βρίσκονται σε διαλεκτική σχέση. Για να πω την αλήθεια, προσπαθώ να αποστασιοποιηθώ κάπως από όλες τις φρικαλεότητες που συμβαίνουν γύρω μας γιατί εάν συνεχίσω, νομίζω ότι θα πεθάνω. Δεν έχω άλλα περιθώρια για συναισθηματική διαχείριση της κατάστασης· πονάω, δεν το αντέχω.

Είναι πολύ ελπιδοφόρο να βλέπουμε με πόσο θάρρος έχουν ορθώσει το ανάστημά τους οι γυναίκες στο Ιράν και παλεύουν με απίστευτο σθένος απέναντι στο θεοκρατικό καθεστώς της χώρας τους. Έχουμε την ελπίδα ότι οι νέες γυναίκες θα σπάσουν τον κλοιό της πατριαρχίας; Όλα γίνονται αργά σε αυτήν τη χώρα. Και δεν μπορείς να απομονώσεις κάτι, να το ποτίσεις και να ανθίσει. Είναι γενικότερο θέμα παιδείας, νοοτροπίας, πολιτείας, θρησκείας. Ο Αλέξανδρος Ρήγας έκανε μια καίρια παρέμβαση στο έργο με την αποστροφή «ακόμη και σήμερα ακούγεται το “η δε γυνή ίνα φοβήται τον άνδρα”». Για ποιο λόγο να τον φοβάται; Όταν μου το είπε ο Αλέξανδρος ήμασταν έξω από ένα σουπερμάρκετ και με πήραν τα κλάματα. Αυτές τις πεποιθήσεις εάν δεν τις σκοτώσεις εξαρχής, μεγαλώνουν και μετατρέπονται σε κάτι ιερό, απόλυτα ορθό, ηθικό. Δεν είναι, όμως. Τελευταία, που τα «παλικάρια» ακονίζουν τα μαχαίρια τους, αρχίζουμε να κοιτάμε ξανά το θέμα. Σχεδόν κάθε εβδομάδα ένας -όχι, δεν θα τον χαρακτηρίσω άρρωστο- αφέντης δίνει λύση στο πρόβλημά του με τρόπο περίεργο: «Δεν μπορεί να μη με θες, σε σκοτώνω». Αυτό καθορίζει την πατριαρχία: η ιδιοκτησία. Αυτό το «η δε γυνή ίνα φοβήται τον άνδρα» δεν αφορά μόνο τον ορθόδοξο χριστιανισμό, ισχύει παντού. Κι εμείς το συντηρούμε και το αναπαράγουμε όταν μεγαλώνουμε κορίτσια με πρότυπα όπως να ονειρεύονται ένα πλουμιστό νυφικό ή έναν ευκατάστατο σύζυγο

Ο φαλλοκράτης, συμβιβασμένος, αριβίστας Πραξιτέλης είναι παρατραβηγμένο να πούμε ότι αντιπροσωπεύει τον Νεοέλληνα;

Οχι μόνο τον τωρινό αλλά και το μελλοντικό

Απαισιόδοξη προσέγγιση!

Είμαι απλώς ρεαλίστρια. Και είμαι 67 χρόνων - πώς να σκεφτώ διαφορετικά; Κι αν δεν έχω ζήσει... έχω δει τόσα. Να μεταμορφώνονται άνθρωποι σε «ρινόκερους». Δεν μαθαίνεις τι να αγαπάς, μαθαίνεις τι σε συμφέρει. Και πάλι είναι ταξικό το θέμα. Δεν το λέω εγώ επειδή δεν έχω περιουσία, ούτε είμαι εναντίον κάποιου που αγοράζει ένα σπίτι. Αλλά μια ζωή τη σπαταλάμε στα δάνεια, ανταλλάσσουμε τον χρόνο μας για να αγοράσουμε ένα σπίτι. Και πώς περνάει η ζωή; Σε ένα τακ. Αυτά τα τούβλα που κοιτάμε τώρα τα έβλεπαν κάποιοι άλλοι, οι οποίοι έκαναν τον ίδιο κόπο να τα αποκτήσουν, το ίδιο χάσιμο χρόνου, μια ματαιότητα. Υπάρχει πάντα η ελπίδα οι άνθρωποι να ενδυναμώσουν τη συνείδησή τους, όχι όμως όταν θα γίνουν 67, αλλά όταν γεννήσουν και μεγαλώσουν τα παιδιά τους

Πηγή: docville

Διαβάστε επίσης:

• Χρύσα Ρώπα: «Δεν έχω δηλώσει ποτέ ότι είμαι “τσαμπουκάς”! Δεν μου αρέσει αυτή η λέξη»
• Χρύσα Ρώπα: «Όταν υιοθετείς ένα παιδί καλό είναι να του λες “δεν σε γέννησα, σε διάλεξα”»
• Σκορδά - Ρώπα: Ο αμήχανος διάλογος για τον Γιώργο Λιάγκα: «Βλέπεις εμένα, κατέβηκε η ταχύτητα»