Κώστας Φέρρης: «Όσο πιο φτωχός είσαι, τόσο μεγαλώνεις πλουτίζοντας, σε εμπειρίες, βιώματα και γνώση»

Ζωή σαν παραμύθι, γιατί το παιδί με τα τρύπια παπούτσια, το παιδί της ράφτρας που έζησε στην πιο φτωχή γειτονιά του Καΐρου «πέρασε» το ταξικό σύνορο της σιδερένιας γέφυρας των λεμονιών που οριοθετούσε τους αποσυνάγωγους από τον αστικό κόσμο, ήταν παρών σε ιστορικά παγκόσμια γεγονότα και έκανε την ουτοπία πραγματικότητα. Ο μικρός Τάκης έφτασε με την τέχνη του στα πέρατα του κόσμου. Όμως επιμένει: «Αν η Ελλάδα ήταν το όνειρό μου, στην Αίγυπτο έχω αφήσει την ψυχή μου».

Πώς ο Τάκης, ο γιος της ράφτρας, από την πιο φτωχική γειτονιά του Καΐρου κατόρθωσε να γίνει ο επώνυμος σκηνοθέτης-θεατρικός συγγραφέας που συνεργάστηκε με ιερά τέρατα του Πολιτισμού εντός και εκτός Ελλάδας;

Όσο πιο φτωχός είσαι, τόσο μεγαλώνεις πλουτίζοντας, σε εμπειρίες, βιώματα, γνώση της ίδιας της κοινωνίας, της Ιστορίας που ξετυλίγεται γύρω σου. Και όταν, μάλιστα, ζεις φύσει και θέσει ανακατεμένος μ’ έναν άλλο λαό, που αγαπάς και σ’ αγαπά, τότε η περιέργεια οξύνεται και τα ενδιαφέροντά σου απλώνονται σ’ όλη την γκάμα του πολιτισμού. Έτσι μιλάω πέντε γλώσσες, αγάπησα ποίηση, λογοτεχνία, θέατρο και, φυσικά, κινηματογράφο, που τα ενώνει όλα. Από κει και πέρα, όλα ήρθαν μόνα τους.

Βρεθήκατε κομπάρσος για το πενιχρό μεροκάματο στην όπερα, στα θέατρα, στα κινηματογραφικά στούντιο του Καΐρου. Πόσο αυτό καθόρισε τη μετέπειτα επαγγελματική σας πορεία; Πώς συναντηθήκατε στο Κάιρο με τον Κακογιάννη, τη Λαμπέτη, τον Χορν, τον Τσαρούχη;

Σε πολύ μικρή ηλικία είδα σε πατριωτική επιθεώρηση τη Σοφία Βέμπο, τον Μίμη Τραϊφόρο, ακόμα και τον Φέρμη στον ρόλο του Χίτλερ... μπογιατζή! Αργότερα, με τις ελληνικές ταινίες που γυρίστηκαν στην Αίγυπτο, γνώρισα τον Μιχάλη Κακογιάννη -με θυμήθηκε όταν στην Ελλάδα δούλεψα βοηθός του- και σε ηλικία 18 ετών έγινα φίλος με τον Γιάννη Τσαρούχη, που μου χάρισε μάλιστα μια μακέτα σκηνικού για την παράσταση της Φωτεινής Σάντρη του Ξενόπουλου που... σκηνοθετούσα. Η φιλία αυτή κράτησε ως το τέλος της ζωής του, με ενδιάμεση περίοδο το Παρίσι, όπου και με βοήθησε να γράψω το ροκ ορατόριο «666 - Η Αποκάλυψη» του Βαγγέλη Παπαθανασίου με τους Aphrodite’s Child. Κορυφαία στιγμή για μένα ήταν η γνωριμία μου με τον Δημήτρη Χορν και την Έλλη Λαμπέτη. Ο Χορν είχε μείνει άναυδος μπρος στις γνώσεις μου γύρω από το θέατρο -είχα κάνει τη Δραματική Σχολή του Τάκη Τάκωνα- και με... υποχρέωσε να ξενυχτάω μαζί τους στο σαλόνι του ξενοδοχείου τους, μιλώντας για τον Γκόρντον Γκρεγκ, τον Μαξ Ράινχαρτ, ακόμα και τον Αντονέν Αρτό. Είναι εκείνος που επέμενε να έρθω στην Ελλάδα με τη βεβαιότητα ότι... θα διαπρέψω. Η συνέχεια στην Ελλάδα ήταν απογοητευτική, και δεν τους ξαναμίλησα ως το τέλος... Αλλά δεν μ’ αρέσει να μιλάω γι’ αυτό. Για τις τεράστιες προσωπικότητες που γνώρισα στην Ελλάδα, στο Παρίσι, στη Νέα Υόρκη κ.λπ. χρειάζεται μία άλλη... συνέντευξη.

Εργαστήκατε και ως δημοσιογράφος σε ομογενειακή εφημερίδα στο Κάιρο;

Ως δημοσιογράφος στην ημερήσια εφημερίδα Πάροικος είχα διευθυντή και καθοδηγητή τον υπέροχο Σοφιανό Χρυσοστομίδη, που με βοήθησε να μάθω όλη την γκάμα της δημοσιογραφίας. Από ρεπορτάζ ή μεταφράσεις ίσαμε διορθώσεις στο τυπογραφείο με τη μυρωδιά του μελανιού. Είναι κάτι που μ’ ακολούθησε σ’ όλη μου την επαγγελματική καριέρα. Και ο «Σόφις» στην Ελλάδα έγινε διευθυντής της ΑΥΓΗΣ και για ένα διάστημα στην Κύπρο της Χαραυγής.

Το όνειρο σας για επιστροφή στην πατρίδα υλοποιήθηκε στα 22 σας χρόνια. Σήμερα στα 88 σας έτη η Ελλάδα σάς ανταμείβει, σας πικραίνει, είναι γενναιόδωρη μαζί σας ή σας ακυρώνει;

Η Ελλάδα είναι αυτό που είναι στο κράτος και στις εξουσίες επί το πλείστον βρίσκεις τους μισαλλόδοξους και ζηλόφθονους. Τέσσερις φορές μου αρνήθηκαν την ελληνική υπηκοότητα! Κι άλλες τόσες απέρριψαν τις ταινίες που ήθελα να κάνω. Τελευταία, την ίδια τη «Γέφυρα των λεμονιών».