Γιάννης Μόρτζος: Η συνειδητή αποχή από την TV, η συνεργασία με τη σύζυγό του & τα 58 χρόνια καριέρας

Φέτος σκηνοθετεί τη σύζυγό του Γιούλη Ζήκου στην παράσταση που ανεβαίνει στο Θέατρο Ημέρας και μιλάει γι αυτό αλλά και για τις καλλιτεχνικές ανησυχίες που συνεχίζει να έχει μετά από 58 χρόνια καριέρας.

Ο ίδιος αναφέρεται επίσης στο site kallitexnes στην τηλεοπτική του αποχή αλλά και στην αυτοβιογραφία που γράφει...

Πόσο δύσκολο ή εύκολο είναι να σκηνοθετείς έναν ταλαντούχο άνθρωπο μεν, με πολύ μεγάλη αντίληψη δε, αλλά δεν παύει να συμβιώνετε και μαζί.

Είναι δύσκολο. Να πω γιατί. Γιατί πρώτα-πρώτα η Γιούλη ως ηθοποιός είναι πολύ απαιτητική. Η Γιούλη είναι μία ηθοποιός με πολλά χαρίσματα, με πολύ ταλέντο, αλλά έχει και τις δικές τις απόψεις, τις οποίες βεβαίως πρέπει εγώ ως σκηνοθέτης να τις δέχομαι, αλλά σε ποιο βαθμό, δεν ξέρω μέχρι ποιο βαθμό θα τις δέχομαι. Είμαι υποχρεωμένος εγώ λοιπόν αφού σκηνοθετώ, να αναλάβω την πρωτοβουλία των κινήσεων. Και μπορεί να λέει η Γιούλη ότι «Με κούρασες. Με έκανες να υποφέρω», αλλά λέω εγώ «Μόνο έτσι, θα κουραστείς και θα υποφέρεις για να κάνεις και καλή παράσταση». Και το πετυχαίνει.

Μέσα στο 2023, τώρα που μιλάμε, και που σιγά-σιγά έχουν αρχίσει και γίνονται πράγματα, οι καλλιτεχνικές σας ανησυχίες, οι επόμενες δουλειές που έχετε ποιες είναι;

Πρώτα-πρώτα να πω ότι έχω ιδιαίτερη αδυναμία στην ελληνική παραγωγή. Θέλω να ασχολούμαι περισσότερο με την ελληνική δραματουργία παρά με την ξένη. Όχι ότι την σνομπάρω την ξένη, για όνομα του Θεού. Αλλά μου αρέσει περισσότερο να προωθώ έργα Ελλήνων συγγραφέων, νεοελλήνων συγγραφέων. Και το θέμα είναι ότι πολλοί γράφουν αλλά λίγοι γράφουν σωστά. Και εγώ είμαι υποχρεωμένος να παρακολουθώ πιστά και τακτικά την γραφή των Ελλήνων, των νεοελλήνων συγγραφέων και όταν δω κάτι καλό αυτομάτως λέω «Άρα μπορώ να ασχοληθώ με αυτό το έργο», μπορώ να πω ότι ασχολούμενος θα προσφέρω κάτι καινούργιο, κάτι καλύτερο απ’ αυτό που μέχρι στιγμής έχω προσφέρει. Με τον Γιώργο Χριστοδούλου είμαστε φίλοι. Λέει ο Χριστοδούλου ότι τον έβγαλα εγώ στο κουρμπέτι που λέμε, ανεβάζοντας το πρώτο του έργο, τον «Γιαννούλη Χαλεπά». Και πράγματι, τότε τον γνώρισα και κάναμε μεγάλη επιτυχία πάλι με την Γιούλη Ζήκου η οποία έπαιζε τον βασικό ρόλο. Αλλά διαβάζω και άλλα πολύ καλά ελληνικά έργα και είμαι σε θέση κάθε φορά να κάνω το άλμα αυτό. Το θέμα πάντα είναι οικονομικό. Και πρέπει να το πω ότι δεν δεχόμεθα… δεν έχουμε καμία ευκολία και καμιά ας το πούμε έτσι χορηγία από πουθενά, ούτε από το κράτος, από το Υπουργείο Πολιτισμού, ούτε από ιδιώτες. Δεν υπάρχουν πια αυτά. Λοιπόν, ξεκινάμε μία δουλειά, ξεκινάμε μία παράσταση και λέμε «Όσο μπορούμε να αντέξουμε». Εάν μας τιμάει το κοινό, αντέχουμε. Και δεν θέλουμε περισσότερο. Θέλουμε το κοινό μόνο. Αλλά καμιά φορά τυχαίνει να μην είναι τόσο πολύ τα πράγματα καλά, οπότε είμαστε υποχρεωμένοι να σταματάμε. Αυτό να δούμε τώρα τι θα γίνει με το «Ζεϊμπέκικο της Τζοκόντα» που κάνουμε τώρα. Αυτός είναι ο τίτλος του έργου μας. Ένα έργο που το παίζαμε τα σαββατοκύριακα στο Θέατρο της Ημέρας στους Αμπελόκηπους, είχε μεγάλη απήχηση και απ’ αυτό θα συνεχίσουμε και έχουμε υπόψη μας οπωσδήποτε να δούμε κάτι για το αμέσως επόμενο διάστημα, πάλι μία καλή παράσταση.

Έχετε κάνει πολλές δουλειές στο θέατρο, στην τηλεόραση και στον κινηματογράφο. Σίγουρα όλες είναι παιδιά σας και απ’ όλα πήρατε πράγματα. Δεν θα σας πω ποια ξεχωρίζετε, γιατί δεν είναι έξυπνη ερώτηση. Θα σας πω τι σας έχουν αφήσει όλες αυτές οι δουλειές και συνεχίζετε μέχρι σήμερα και από πού αντλείτε δύναμη για να συνεχίζετε;

58 χρόνια έχω συνεργαστεί με όλο το ελληνικό θέατρο. Με μερικούς και μερικές πέρασα πολύ ωραία, ήτανε συνεργάτες καλοί. Μου δίνανε πράγματα, γιατί εγώ αυτό το τονίζω. Θέλω να παίρνω από τους ανθρώπους. Και βεβαίως, αναλόγως έδινα και εγώ. Υπήρξαν όμως και στιγμές που ήμουνα πολύ πικραμένος, απογοητευμένος γιατί κάποια πρόσωπα θέλανε να κάνουνε μόνο την προσωπική τους προβολή, με τα οποία δεν πέρασα καλά. Το θέατρο είναι συλλογική δουλειά όπως και η τηλεόραση, όλα είναι συλλογικές δουλειές. Και ο ηθοποιός είναι υποχρεωμένος να ακολουθεί μερικούς κανόνες. Λοιπόν, οι αγώνες που έκανα και συνεχίζω να κάνω είναι πάντα με εκλεκτούς συναδέλφους. Αυτό είναι το Α και το Ω. Και όχι μόνο η προσωπική προβολή που κάνουν άσκοπα κάποιοι…

Στην τηλεόραση είναι συνειδητή η αποχή που έχετε;

Συνειδητότατη. Έπαθα ένα φιάσκο με μία σειρά που είχε αρχίσει με τον τίτλο «Τι ψυχή θα παραδώσεις μωρή;» και προμήνυε μεγάλη επιτυχία. Ξαφνικά σταμάτησε χωρίς κανένα λόγο. Δεν μου δώσανε λόγο, δεν μου δώσανε την αιτία και την αφορμή. Δεν μπόρεσα να μάθω ποτέ τι έγινε. Απογοητεύτηκα τόσο πολύ που στις επόμενες προτάσεις που μου κάνανε δεν δεχόμουνα καμία. Περάσανε τόσα χρόνια και δεν έκανα… 13 χρόνια και δεν έκανα τηλεόραση. Και έκανα μία ας το πω έτσι πάλι πρώτη επιχείρηση με το «Χαιρέτα μας τον πλάτανο», που παιζόταν στην ΕΡΤ σε δύο σεζόν. Τώρα σταμάτησε και αυτό και περιμένω μία καινούργια πρόταση που έχουμε υποβάλει στην ΕΡΤ1 με τον Γιώργο Αρμένη που είμαστε της ίδιας εποχής ηθοποιοί, παιδιά και οι δύο του Κουν, έχουμε υποβάλει μία πολύ ωραία κωμωδία και περιμένουμε την απάντησή τους, που ελπίζω να είναι θετική.

Αμήν. Όσον αφορά με την συγγραφή, γιατί ξέρω ότι γράφετε κιόλας. Έχετε γράψει πολύ ωραία βιβλία κατά καιρούς.

Αυτό τον καιρό τώρα ετοιμάζω την αυτοβιογραφία μου. Είμαστε στο τελευταίο στάδιο. Σ’ αυτό γράφω… Αρχίζω από την εποχή που είμαι παιδί, που γεννήθηκα στη Σάμο σ’ ένα χωριό και φεύγω από εκεί έρχομαι στην Αθήνα και γίνεται η ζωή μου πλέον ενός Αθηναίου. Όλη αυτή η περίοδος από το 1957-1958 που έφυγα από τη Σάμο μέχρι σήμερα, θα περιέχεται σ’ αυτή την αυτοβιογραφία με πολύ λεπτομέρεια που θα γράφω και τα καλά και τα κακά και τα ωραία και τα άσχημα. Μερικοί θα χαρούν, μερικοί μπορεί να απογοητευτούν.

Τι τίτλο θα έχει η αυτοβιογραφία;

Προσωρινό τίτλο έχω βάλει «Το ταξίδι μου». Αν ο εκδότης μου το δεχτεί, καλώς, αν δεν το δεχτεί θα βρω κάποιον άλλον. Πάντως είναι ταξίδι. Έτσι το θεωρώ, και είναι ταξίδι. Η ζωή είναι ένα ταξίδι σ’ όλους μας.

Δύσκολο;

Δύσκολο. Δύσκολο, ανώμαλο ταξίδι. Πάνω-κάτω, πέρα-δώθε, πάνω-κάτω, πέρα-δώθε, πάνω-κάτω… Δεν έχει ποτέ ίσιο. Είναι λίγες οι στιγμές που υπάρχει ισορροπία. Όλες οι άλλες στιγμές είναι πολύ έντονες είτε προς τα πάνω είτε προς τα κάτω.