Μαρία Φαραντούρη: Η ηλικία, η σπουδαία καριέρα, ο γάμος με τον Χυτήρη και ο μουσικός γιος τους
Τα γενέθλιά της γιορτάζει σήμερα η Μαρία Φαραντούρη.
Η ερμηνεύτρια με τη διεθνή καριέρα κλείνει τα 77 της χρόνια και στην πορεία της έχει σημειώσει τεράστια επιτυχία.
Η ανάδειξη και η συνεργασία με τον Μίκη Θεοδωράκη
Το 1963, ο Μίκης Θεοδωράκης την ανακάλυψε τραγουδώντας ένα από τα τραγούδια του και της πρότεινε να γίνει η φωνή των έργων του. Έγινε μέλος της μουσικής ομάδας του Θεοδωράκη, μαζί με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, τη Ντόρα Γιαννακοπούλου και τη Σούλα Μπιρμπίλη.
Το 1965 όταν έκανε την πρώτη της επαγγελματική ηχογράφηση με το τραγούδι των Σπύρου Παπά και Γιάννη Αργύρη "Κάποιος γιορτάζει", όπου τη συνόδευε ο Λάκης Παπάς. Τα πρωταρχικά στάδια της καριέρας της, συνεργαζόταν με τον Μάνο Χατζιδάκι και σμείωνε πολλαπλές συνεργασίες. Αργότερα, ο Θεοδωράκης έγραψε έξι τραγούδια αποκλειστικά για την Φαραντούρη, που τα ονόμασε «Κύκλο Φαραντούρη», τιμώντας την κύρια ερμηνεύτρια του. Έτσι η Φαραντούρη εμφανίζεται σε συναυλίες, όπου συνόδευαν τα μεγάλα πολιτικά και κοινωνικά γεγονότα, ενώ εκτός από την Ελλάδα, κατάφερε να αποκτήσει και διεθνή καριέρα, ταξιδεύοντας μέχρι και στη Σοβιετική Ένωση, όπου η φωνή της ενθουσίασε τον Αράμ Ίλυτς Χατσατουριάν.
Δεν συνάντησα δυσκολίες. Ο Μίκης ήτάν ένας εκρηκτικός, χειμαρρώδης άνθρωπος με σπουδαία έμπνευση. Για εμάς όλους ήταν ο μέντοράς μας
Στο πλευρό του Θεοδωράκη, η Φαραντούρη παρουσίασε στο ελληνικό κοινό τα έργα μεγάλων ποιητών όπως ο Γιώργος Σεφέρης και ο Οδυσσέας Ελύτης, μέχρι την επιβολή της χούντας το 1967, όταν η μουσική του Θεοδωράκη απαγορεύτηκε και ο ίδιος φυλακίστηκε. Η Φαραντούρη, μετά από συμβουλή του Θεοδωράκη, αναγκάστηκε να φύγει στο εξωτερικό, όπου συνέχισε να τραγουδά για την αντίσταση και να συμμετέχει σε συναυλίες για την αντιδικτατορική δράση.
Η Φαραντούρη αποτελεί μια σημαντική μορφή στον τομέα της μουσικής, καθώς κέρδισε την αναγνώριση του διεθνούς Τύπου με τιτλοφορίες όπως η "Μαρία Κάλλας του λαού" από την The Daily Telegraph, η "Joan Baez της Μεσογείου" από την Le Monde, και περιγράφεται η φωνή της ως "δώρο των Θεών του Ολύμπου" από την The Guardian. Η προσφορά της ξεχωρίζει όχι μόνο για τα φωνητικά της προσόντα και τη σεμνή σκηνική παρουσία αλλά και για το ήθος και την κοινωνική της δραστηριοποίηση. Με τις συναυλίες της σε Ευρώπη και Ηνωμένες Πολιτείες και με ηχογραφήσεις που μεταδόθηκαν από σταθμούς όπως το BBC και η Deutsche Welle, κρατώντας έτσι "ζωντανή" τη μουσική του Θεοδωράκη ο οποίος βρισκόταν στην εξορία και της έστελνε μυστικά κασέτες με πρόχειρες ηχογραφήσεις, τις οποίες η Μαρία μετέτρεπε σε ενορχηστρώσεις με τη βοήθεια συνεργατών. Η συναυλία στο Roundhouse του Λονδίνου και άλλες στο Albert Hall, με τη συμμετοχή κορυφαίων καλλιτεχνών όπως οι John Gielgud, Alan Bates, Peggy Ashcroft και η Μελίνα Μερκούρη, ήταν σταθμοί στην καριέρα της.
Οταν παίζαμε στις αυλές ως παιδάκια έλεγα στους φίλους μου ότι όταν μεγαλώσω θα τραγουδάω και θα σας καλώ στις συναυλίες μου. Ημουν τόσο σίγουρη
Επιπλέον, κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, η Φαραντούρη γνώρισε τον ποιητή Τηλέμαχο Χυτήρη και συνέχισε τη συνεργασία της με τον Μάνο Χατζιδάκι, που τότε συνέθετε την Εποχή της Μελισσάνθης, δίνοντάς της κεντρικό ρόλο στο έργο. Από την απελευθέρωση του Θεοδωράκη επίσης και κατά τις συναυλίες του στο εξωτερικό, η Φαραντούρη ήταν μία εξ αυτών που συμμετείχε στην ανάδειξη του έργου του Θεοδωράκη σε έθνη του εξωτερικού. Παράλληλα με τις συναυλίες της, ηχογραφούσε δίσκους που έφθαναν κρυφά στην Ελλάδα για να δώσουν θάρρος και ευψυχία σε όσους αγωνίζονταν κατά του καθεστώτος. Λίγο αργότερα, σε μια περιοδεία της στις Ηνωμένες Πολιτείες, γνώρισε στη Νέα Υόρκη την Φλέρυ Νταντωνάκη, με την οποία συνδέθηκε με βαθιά φιλία.
Σε συναυλίες τους στο Παρίσι, ο τότε ηγέτης του γαλλικού Σοσιαλιστικού Κόμματος Φρανσουά Μιτεράν (François Mitterand) εντυπωσιάστηκε ο από την Φαραντούρη, σχολιάζοντάς την στο βιβλίο του "Η μέλισσα και ο Αρχιτέκτονας", ως όμοια με την ίδια την Ελλάδα και τη θεά Ήρα: "δυνατή, αγνή και άγρυπνη".
Με την πτώση της χούντας, η Φαραντούρη επέστρεψε στην Ελλάδα, όπου μαζί με τον Θεοδωράκη προσέφεραν αξέχαστες στιγμές συγκίνησης στο ελληνικό κοινό. Mε συνειδητές επιλογές, εξασφάλισε καλλιτεχνική αυτονομία και διακρίθηκε σε διάφορα μουσικά είδη.
Το 1981, παρουσίασε με τον Μίκη Θεοδωράκη και τον Πέτρο Πανδή -για δεύτερη φορά στην Κούβα- το Canto General. Οι συναυλίες, έγιναν παρουσία του Φιντέλ Κάστρο, και είχαν τόση επιτυχία, ώστε ακολούθησε η πρόσκληση από τον Κουβανό πρόεδρο να επαναληφθεί στα επόμενα χρόνια και να δοθεί νέος κύκλος συναυλιών.
Με την γέννηση του υιού της ανήμερα της 28ης Οκτωβρίου του 1985, η Φαραντούρη αποσύρεται προσωρινά από την ενεργή δράση, λόγω των αναγκών της μητρότητας, πραγματοποιώντας λίγες αλλά εκλεκτές συνεργασίες στα αμέσως επόμενα χρόνια. Η πιο σημαντική ήταν η συνεργασία της με τον κορυφαίο μαέστρο Ζουμπίν Μεχτά και την Φιλαρμονική Ορχήστρα του Ισραήλ, στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, για την ερμηνεία του κλασικού έργου «Η Μπαλάντα του Μαουτχάουζεν». Στο μέλλον θα βρισκόταν και πάλι κάτω από την μπαγκέτα του διάσημου αρχιμουσικού, λίγο πριν από το γύρισμα της χιλιετίας, στο Παρίσι, για τον εορτασμό του Millennium από την Unesco.
Παράλληλα με την ενασχόλησή της με την πολιτική, τo 1990 επανέρχεται στην ενεργό δράση με πολλαπλές συνεργασίες.
Στις 23 Σεπτεμβρίου 2004, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος επιβράβευσε την προσφορά της Μαρίας Φαραντούρη στο ελληνικό τραγούδι, απονέμοντας της τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος του Φοίνικος.
Στις 4 Οκτωβρίου 2014 της απονέμεται το «Premio Tenco» στο «Teatro del Casino» του Σαν Ρέμο, αναγνωρίζοντας την συμβολή της Ελληνίδας καλλιτέχνιδας στη διάδοση του έντεχνου ελληνικού τραγουδιού διεθνώς[11].
Το 2016 η Μαρία Φαραντούρη επιμελείται τη δισκογραφία «Φύλαξα τ’ Όνειρο» και ερμηνεύουν έργα του Θεοδωράκη από κοινού με τους Σωκράτη Μάλαμα, Αλκίνοο Ιωαννίδη και Γιάννη Χαρούλη
Ο γάμος με τον Τηλέμαχο Χυτήρη
Με τον σύζυγό της είναι αχώριστοι από το 1968, όμως, όπως εξηγεί η ίδια, το μυστικό για να βρίσκεται μέσα σε έναν ευτυχισμένο γάμο τόσα πολλά χρόνια ήταν η ελευθερία που άφησαν ο ένας στον άλλον. Μία ελευθερία που θέλησε να μεταδώσει και στον γιο της, Στέφανο ο οποίος ακολουθεί τα χνάρια της μητέρας του στη μουσική, ασχολούμενος όμως με ένα τελείως διαφορετικό είδος...
Ποτέ όμως δεν θα παρέμβει ο ένας στον προσωπικό χρόνο του άλλου
«Από μικρή είχα εκπαιδευτεί στο να είμαι ελεύθερη και να μην αντιμετωπίζω το γάμο σαν φυλακή. Το ίδιο πίστευε και ο άντρας μου, ο Τηλέμαχος Χυτήρης (σ.σ.: ο πολιτικός και ποιητής). Συμφωνήσαμε ο καθένας να απολαμβάνει τα ενδιαφέροντά του, τα πλαίσια ελευθερίας του, τους δικούς του φίλους. Βεβαίως, έχουμε και κοινούς φίλους και συναντιόμαστε και χαιρόμαστε... Ποτέ όμως δεν θα παρέμβει ο ένας στον προσωπικό χρόνο του άλλου. Ο Τηλέμαχος π.χ. θέλει να γράφει, να μελετάει... Και εκείνος επίσης δεν παρεμβαίνει στα δικά μου, αν και φυσικά ζητάω τη γνώμη του σε διάφορα θέματα. Περάσαμε και τις κρίσεις μας. Σκεφτείτε ότι είμαστε μαζί από το 1968, όταν πήγα στη Φλωρεντία για συναυλίες. Παντρευτήκαμε όταν γέννησα τον γιο μου, πριν από 39 χρόνια», έχει πει
Ο μουσικός γιος τους
Η σπουδαία Μαρία Φραντούρη και ο πολιτικός σύζυγός της, Τηλέμαχος Χυτήρης είναι μαζί από το 1968 ενώ παντρεύτηκαν με πολιτικό γάμο, λίγο πριν έρθει στον κόσμο ο γιος τους. Ο Στέφανος Χυτήρης είναι μουσικός της experimental τζαζ, παίζοντας συγκεκριμένα drums. Έχει σπουδάσει και δουλέψει με τον ντράμερ Michael Carvin, σε παραγωγή του οποίου κυκλοφόρησε το πρώτο του προσωπικό άλμπουμ “The Flux Project-PYR | N” (Σεπτέμβριος 2014). Στη συνέχεια, ηχογράφησε το άλμπουμ “Egata” (Μάρτιος 2017) συμπράττοντας με σύνολο επτά μουσικών, το οποίο διηύθυνε ο ίδιος. Το 2019 κυκλοφόρησε το ντουέτο με πιάνο “17 takes”.
«Οταν γέννησα τον γιο μας είχα φοβίες και στρες και ενοχές ότι δεν περνούσα αρκετό χρόνο μαζί του γιατί ταξίδευα πολύ. Ο Τηλέμαχος είχε μπει στην πολιτική και αφιέρωνε πολλή από την ενέργειά του εκεί. Αποφάσισα τότε να περιορίσω τις εμφανίσεις μου. Πήγαινα να τραγουδήσω όποτε προέκυπτε κάποια πρόταση από το εξωτερικό. Να είμαι κάθε βράδυ σε κάποιο μαγαζί δεν το διανοήθηκα καν. Δεν μπορούσα. Ζήλευα τις τραγουδίστριες που κατάφερναν να είναι κάθε βράδυ καλοκουρδισμένες – φαντάζομαι είναι η αγάπη του κόσμου που σου δίνει τη δύναμη, εγώ δεν μπορούσα να μπαίνω τόσο συχνά σε αυτό που λέμε έμπνευση, είχα άλλους ρυθμούς», είχε πει σε συνέντευξη στο Βήμα για τον γιο της Στέφανο, η Μαρία Φαραντούρη