Mιχαήλ Μαρμαρινός: «Οι κριτικές που μου στενεύουν την ψυχή είναι μάλλον απορριπτέες»

Ο γνωστός σκηνοθέτης σε πρόσφατη συνέντευξή του μίλησε για το αν μπορεί να τον θυμώσει μία αρνητική κριτική, ενώ αποκαλύπτει αν συνεχίζει να είναι απαιτητικός με τους συνεργάτες του.

Μια αρνητική κριτική, ενός θεατή ή ενός δημοσιογράφου, μπορεί να σας θυμώσει;

«Μπορεί να με θυμώσει ή να με στενοχωρήσει. Γενικά, όταν είμαι σε μια ευαίσθητη φάση δημιουργίας, αποφεύγω να διαβάζω κριτικές. Κάποιες κριτικές τις θεωρώ ιδιαίτερα εποικοδομητικές και ας μην είναι απαραίτητα θετικές. Από την άλλη, υπάρχουν και πολύ θετικές κριτικές που θα τις χαρακτήριζα μάλλον κενές περιεχομένου. Αλλά το θέμα δεν είναι αν είναι καλή ή κακή μια κριτική. Αυτό που έχει σημασία είναι το βλέμμα, η καρδιά, η ποιητικότητα της σκέψης αυτού που βρίσκεται πίσω από αυτήν. Σίγουρα, με τις κακοπροαίρετες κριτικές ξεμπερδεύεις πιο εύκολα, λες «Σε διαβάζω, δεν έχει το κείμενο σου τίποτα που να μπορώ να πιαστώ από αυτό, παρά μόνο μια κακοβουλία, λυπάμαι». Πρέπει η κριτική να έχει ένα άγκιστρο μέσα της, από το οποίο να μπορείς να πιαστείς. Σημασία έχει και ο τρόπος που λέει κανείς κάτι. Οι κριτικές που μου στενεύουν την ψυχή είναι μάλλον απορριπτέες. Δεν με αφορούν ως ύπαρξη. Μια παροιμία λέει πως «Από αυτά που λέει ο Πέτρος για τον Παύλο έμαθα πιο πολλά για τον Πέτρο παρά για τον Παύλο...». Με αυτή την έννοια μπορώ να καταλάβω πότε υπάρχει μια ασθενής ψυχή πίσω από μια κριτική, που μάλλον θέλει να μαυρίσει και τη δική μου. Ασχέτως του πώς γράφει».

Με τα χρόνια, νιώθετε πως έχετε φτάσει κάπου, σε ένα σημείο αναγνώρισης;

«Η δημιουργία δεν έχει ηλικία, όπως και οι ανασφάλειες της δημιουργίας. Στα σκοτεινά πηγαίνεις κάθε φορά. Δεν καταδέχεσαι εύκολα να στηριχθείς στα «αποταμιευμένα». Και στην περίπτωση μου, δεν νομίζω πως υπάρχουν. Υπάρχουν κάποιες μεθοδολογίες, κάποιοι τρόποι, κάποια εμπειρία που σε προφυλάσσει, ίσως και ένα ακονισμένο κριτήριο αισθητικής ή γούστου, αν θέλετε. Το οποίο βέβαια, όσο ακονίζεται, τόσο πιο αιχμηρό γίνεται».

Περιθώριο στο λάθος υπάρχει;

«Πάντα έχεις περιθώριο στο λάθος. Όλο με το λάθος διαπραγματευόμαστε. Ξέρεις ποιο είναι το σωστό, το αισθάνεσαι, αλλά αυτή εδώ η δουλειά είναι μια γλυπτική σε ένα υλικό που είναι πάρα πολύ σκληρό γιατί είναι το αόρατο. Στον αέρα γράφουμε. Δεν υπάρχει πιο τραγική τέχνη από το θέατρο. Σε τρελαίνει, αν το καλοσκεφτείς. Εκτός αν είσαι ήδη τρελός».

Με τους συνεργάτες σας συνεχίζετε να είστε πολύ απαιτητικός;

«Με τα χρόνια έχω γίνει ακόμη χειρότερος. Μοιραία γίνεται αυτό, δεν μπορείς να κάνεις αλλιώς. Έχει αυτήν την απαίτηση της ακρίβειας η τέχνη μας. Όπως στη γλυπτική, δεν μπορεί η μύτη του αγάλματος να μην είναι στη σωστή θέση. Την ίδια στιγμή δουλεύεις με ψυχές, σώματα και αισθήματα. Είναι τρομερό αυτό. Και ταυτόχρονα, συγκινητικό», είπε στο People.